Değişen Dünyada Değişen Osmanlı - 1

Tanzimat Fermam’mn bu maddelerine göre Osmanlı Devleti ile ilgili;

I. Halkın yönetime ortak olmasının önü açılmıştır.
II. Askerlik vazifesi bir vatan görevi hâline getirilmiştir.
III. Adalet, ekonomi ve temel haklar ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.
IV. Padişah kendisinden üstün bir unsur olan kanun gücünü kabul etmiştir, 

Lale Devri ile ilgili tabloda verilen bilgilere göre;

I. III. Ahmet Dönemi’nde sağlık, ekonomi, mimari, sosyal ve kültürel alanda yenilikler yapılmıştır.
II. Avrupa’daki gelişmelerin takip edilmesi için çalışmalar yapılmıştır.
III. Avrupa örnek alınarak askerî alanda ıslahatlar yapılmıştır.
IV. Matbaanın kurulması ile hattatlar işsiz kalmıştır, 

Osmanlı Devleti padişahlarından IV. Murat ve III. Selim gibi birçok padişah yenilikler yaparak devleti eski gücüne kavuşturmak istemişlerdir. IV. Murat Koçi Bey’e devletin içinde bulunduğu durum ve neler yapılması gerektiği ile ilgili rapor hazırlattırmış fakat XVII. yüzyılda yapılan inkılaplar süreklilik göstermemiştir. III. Selim ise daha şehzade iken Fransa Kralı XVI. Louis ile mektuplaşıp tavsiyelerini almış halkın, askerlerin ve ulemanın ileri gelenlerinden devletin zayıflamasının nedenleri ve çözüm yolları ile ilgili 2 tanesi yabancı olmak üzere toplamda 22 rapor hazırlatmıştır.

II. Mahmud Dönemi’nde;
* Yerli tüccarlar için gümrük vergileri indirilmiştir.
* Mevcut okulların yanında Avrupai tarzda okullar açılmış ve Avrupa’ya öğrenciler gönderilmiştir.
* “Takvim-i Vekayi” adında Fransızca ve Türkçe olmak üzere iki dilde resmî bir gazete çıkarılmıştır.
^ Yeniliklerin önündeki en büyük engel olan Yeniçeri Ocağı kaldırılarak yerine “Asakir-i Mansure-i Muhammediye” adıyla yeni bir ordu kurulmuştur.

Yukarıda TRT Haber’in hazırladığı infografiğin düzenlenmiş hâli verilmiştir.

Bu infografikte yer alan bilgilere göre II. Abdülhamid ve Dönemi ile ilgili;

I. Vatansever ve milliyetçi bir padişahtır.
II. Halk ilk defa yönetime katılmaya başlamıştır.
III. Tüm projeleri günümüzde hayata geçirilmiştir.
IV. Eğitim, sağlık, ulaşım, güvenlik, sosyal ve kültürel alanlarında çalışmalar yapılmıştır,

Osmanlı Devleti’nde ilk kâğıt para Mustafa Reşit Paşa’nın girişimleri ile bastırılmıştır. Yabancı paraların kullanımı yasaklanmış ve Avrupa paralarının değerine eş değer “mecidiye” parasının çıkarılması sağlanmıştır. 1838 yılında imzalanan Balta Limanı Ticaret Anlaşması ile yabancıların ticaret yapabilmesi kolaylaştırılmıştır. 1854 yılında ilk defa dış borç alınmış fakat bu dış borcun faizi dahi ödenememiştir. 1881 yılında Osmanlı Devleti’nin dış borçlarını ödeyememesi üzerine AvrupalI devletler tarafından Düyun-u Umumiye idaresi (Genel Borçlar) kurulmuştur. Düyun-u Umumiye idaresi Osmanlı Devleti’nin gelir kaynaklarına el koyarak alacaklı devletler arasında paylaştırmıştır.

III. Selim padişah olduktan sonra devletin ileri gelenlerinden oluşan bir meşveret meclisinin toplanmasını sağlamıştır. Meşveret meclisinden edindiği bilgiler doğrultusunda Nizam-ı Cedid adı verilen
yenilikler yapmıştır. Bu yeniliklerden bazıları şunlardır:

* Avrupa tarzında Nizam-ı Cedid adı verilen askerî bir ocak oluşturdu. Bu ocağın masraflarını karşılamak üzere irad-ı Cedid adında bir hazine fonu oluşturuldu.
* Paris, Londra, Berlin ve Viyana gibi Avrupa merkezlerinde sürekli elçilikler açıldı.
^ Yabancı eserler Türkçeye tercüme edildi.
 

Fransız İhtilali’nin yaymış olduğu milliyetçilik düşüncesiyle Osmanlı Devleti içinde yaşayan azınlıklar kendi devletlerini kurmak için
isyan etmeye başladı. Aynı zamanda AvrupalI devletler azınlık konusunu bahane ederek müdahalede bulunuyorlardı. Osmanlı Devleti hem AvrupalI devletlerin müdahalesini hem de azınlıkların isyan etmelerini önlemek için Islahat Fermam’nı ilan ederek azınlıklara geniş haklar tanıdı.

Osmanlı Devleti’nin ilan ettiği Islahat Fermanı ile ilgili;

I. AvrupalI devletlerden dış borç almak
II. Azınlıkları yönetim sürecine dahil etmek
III. Azınlıkların devlete olan bağlılığını artırmak
IV. AvrupalI devletlerin iç işlerimize karışmasını önlemek

XIX. yüzyılda yapılan yeniliklerden bazıları şunlardır:

* İlk nüfus sayımı yapıldı.
* İzmir ve Dolmabahçe’de saat kuleleri yapıldı.
* Beykoz ve Kâğıthane kâğıt fabrikaları ile Yıldız Çini Fabrikası açıldı.
* Karaköy-Taksim metrosu yapıldı, atlı ve elektrikli tramvaylar kullanılmaya başlandı.

Yukarıda Koçi Bey’in devletin bozulan kurumlan ve içinde bulunduğu durum ile ilgili IV. Murat’a sunduğu rapordan bir bölüm verilmiştir.

Bu rapora göre Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu durum ile ilgili;

I. Devlet yöneticileri ülke sorunları ile eskisi kadar ilgilenmemektedir.
II. Alınan vergilerin artırılması ülke ekonomisinin güçlendiğini göstermektedir.
III. Eğitim işlerinde liyakata göre makam verilmelidir.
IV. Devletin rejiminde değişiklik yaşanmıştır.