Dış Politikada Yaşanan Gelişmeler - 1

Lozan Görüşmeleri’nde Musul Sorunu’nun çözümü İngiltere ve Türkiye’ye bırakılmıştır. İki ülke arasında yapılan görüşmeler sonuçsuz kalınca sorunun çözümü için Milletler Cemiyetine başvurulmuştur. İngilizlerin etkisinde olan Milletler Cemiyeti Musul’u İngiltere'ye bırakınca Türkiye askeri harekât planlanmış ancak Doğuda çıkan Şeyh Sait İsyanı nedeniyle harekâttan vazgeçilerek isyanın bastırılmasına çalışılmıştır. Durumdan yararlanan İngiltere, Ankara Antlaşmasıyla Musul’a hâkim olmuştur.

Lozan Konferansı’nda Türkiye, yabancı okullar meselesi hakkında görüşmeyi kabul etmeyip bunun bir iç mesele olduğunu ifade etmiştir. Fransa’nın isteklerini kesin olarak reddedilmiş böylece Yeni Türk Devleti yabancı okullar meselesini kendi isteği doğrultusunda çözmüştür.

Türkiye, Lozan Görüşmeleri’nde intikam peşinde koşmamış; ulusların karşılıklı barış, refah ve huzurundan yana olmuştur. Türkiye Lozan’da her istediğini alamamış ama karşı tarafın da her istediğini almasına izin vermemiştir. Türkiye Lozan Görüşmeleri’nde gerçekçi davranmış, elde edebileceği sonuçlara odaklanmıştır. Ülkenin bağımsızlığını ve bütünlüğünü ilgilendiren konularda taviz vermezken diğer bazı konularda ise makul ölçülerde tavizkâr bir tutum sergilemiştir.

 Milletler Cemiyeti, I. Dünya Savaşı’ndan galip ayrılan devletler tarafından kurulmuştur. Cemiyetin amacı, devletler arası sorunları barışçı yollarla çözmek, uluslararası hukuku geçerli kılmak, dünya devletleri arasındaki çeşitli alanlarda iş birliğini geliştirmektir. Milletler Cemiyeti evrensel nitelikte kurulan ilk uluslararası örgüttür. Bu durum devletler arasında kalıcı barışın sağlanması adına atılan önemli bir adımdır.