Dünyanın Yapısı Ve Oluşum Süreci - 2

• Yoğunluğu ve sıcaklığı en fazla olan katmandır.
• Yapısı demir ve nikelden oluşmaktadır.
• iki katmandan oluşmaktadır.

Yerkürenin en üst katmanında yer kabuğu bulunur (I). Yerin
iç kısımlarına doğru gidildikçe sıcaklık artmaktadır (II). Buna
bağlı olarak sıcaklığı en yüksek olan katman çekirdektir(III). 
Çekirdek iç kuvvetlerin kaynağını aldığı katmandır (IV).
Ayrıca çekirdek yoğunluğun en fazla olduğu katmandır (V).

Yer kabuğunu oluşturan levhalar arasındaki sınırlara levha sınırı denir. Levha sınırlarında üç çeşit hareket görülmektedir. Bunlar; uzaklaşan levhalar, yaklaşan levhalar ve yanal olarak yer değiştirmedir.

Buna göre levhaların birbirinden uzaklaşması sonucunda;
 

I. volkanik adalar,
II. okyanus tabanı sırtları,
III. kırıklı dağlar,
IV. peneplen arazilerinin oluşması

I. Levha hareketleri kırıklı dağ oluşumunda etkilidir.
II. Alp-Himalaya dağlarının oluşmasında levhaların birbirine yaklaşması etkili olmuştur.
III. Mantodaki konveksiyonel akıntılar levha hareketlerine neden olmaktadır.
IV. Arap ve Avrasya levhaları Türkiye’yi etkileyen levhalardır.
V. Levha sınırlarında masif arazilerde bulunur.

Yer kabuğu, kayaçlardan oluşur. Bu nedenle yer kabuğu taş küre ya da litosfer olarak da adlandırılır. Yoğunluğu diğer katmanlara göre daha azdır.

Aşağıdaki haritada yeryüzündeki levha sınırlarının dağılışı verilmiştir.

Levhaların hareketi sırasında iki okyanusal levhanın çarpışması sonucunda derin okyanus çukurları ile volkanik ada yayları oluşur.