Emeviler - 2

İslam Devleti’nin VIII. yüzyılda ulaştığı en geniş sınırları yukarıdaki gibidir.

Emevîler, hilâfeti Arap soylu sınıfına dayanan hükümdarlığa dönüştürerek devleti etnik unsura dayalı bir hâle getirmişlerdir.

Bu anlayışın;

I. İslâmiyet’i kabul eden Arap olmayan unsurların
ikinci sınıf vatandaş muamelesi görmesi
II. Arapların giderek imtiyazlı bir sosyal statü kazanması,
III. Emevi iktidarına karşı bir muhalefetin doğması

Emevi halifesi III. Yezid biat törenindeki konuşmasında:
Zorla inşaat yaptırmayacağını, kanal açtırmayacağını,
ödenemeyecek vergi yüklemeyeceğini, bir yerin
gelirini başka yere harcamayacağını, askerleri gereğinden
fazla ailelerinden uzak tutmayacağını, başta zayıflar
olmak üzere herkesi dinleyeceğini ve zimmîlere iyi
davranıp haklarını koruyacağını vaat etmiştir.

I. Ayn Calut: Mısır yönlü Moğol ilerleyişinin Memlükler tarafından durdurulması
II. Hıttin: Doğu Akdeniz kıyısında Haçlılara ait toprakların Eyyûbîlerin eline geçmesi
III. Kadiks: Emevilerin Vizigotları yenip ispanya’yı denetim altına alması
IV. Puvatya: Emevilerin Frankları yenerek Fransa yönlü Müslüman ilerleyişini hızlandırması

I. Hz. Osman’ın Ümeyyeoğullarım idari ve askeri kadrolara getirmesi
II. Mısır ve Basra merkezli muhalif hareketlerin Hz. Osman’ı şehid etmesi
III. Hz.Ali’nin halife olması
IV. Muaviye ve Ümeyyeoğullarının Hz.Ali’nin halifeliğini kabul etmemesi
V. Hakem Olayı’nın gerçekleşmesi
VI. Cemel ve Sıffın Savaşı ile Müslümanlar arasında ayrılıklar yaşanması

Deniz Öğretmen, öğrencilerine İslam Devleti’nin Emeviler Dönemi'nde Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da sınırlarını hızlı bir şekilde büyütmesinin nedenlerini sormuştur.

Öğrencileri de sırasıyla;

Ahmet : Sasani ve Bizans’ın uzun yıllar süren savaşlarla güçlerini yıpratmaları
Aylin : Türklerin İslam ordularının saflarında fetih hareketlerini desteklemeleri
Afşin : İslam’ın cihad anlayışının yeni Müslüman olmuş Arapları birleştirmesi
Aslı : Göçebe Arap kabilelerinin sınır bölgelerine yerleştirilmesi
cevaplarını vermişlerdir.

Tarih Öğretmeni dersinde: “Emevi halifesi Ömer b.
Abdülaziz ilk dört halifeyi örnek alan kimi davranışları
sebebiyle Râşid halifelerin beşincisi olarak tanımlanmıştır.”
demiştir. Ardından öğrencilerine halifenin
İslam toplumunun farklı kesimleri tarafından bu şekilde
tanımlanmasının nedenlerinin neler olabileceğini sormuştur.

Öğrencileri de sırasıyla:

Aybüke : Saltanat usulü doğrultusunda iktidara gelmesi
Melis : Fethedilen haraci toprakların satışını yasaklaması
Ali : Müslümanlardan cizye vergisi alınmasına son vermesi
Canberk : Zekât ve vergi gelirlerinin bir kısmı esirleri kurtarmak, borçlulara yardım etmek, fakir bekârları evlendirmek için kurulan fonlara aktarması
cevaplarını vermiştir.

Emeviler Dönemi’nde gerçekleştirilen;

• Şam’ın devlet merkezi haline getirilmesi,
• ilk Arap parasının bastırılması,
• İstanbul ve Akdeniz'deki adalar üzerine askeri hareketler düzenlenmesi

Endülüs Emevileri X. yüzyılda iki dış tehditle karşı
karşıya geldi. Bunlar Kuzey Afrika'da beliren Şii
Fatımî Devleti ile kuzeydeki İspanyol krallıklarıydı.

Buna göre;

I. İslam dünyasında dinî ve siyasi birliğin olmadığı,
II. Endülüslü Müslümanların iki yönlü baskıya maruz kaldığı,
III. ispanya’da siyasi birliğin olmadığı