Fecriati Şiiri - 2

Dize (mısra) kurmadaki ustalığı, aruz ölçüleriyle sınırlanmayan ses değişimleri, sözcüklerin seçimindeki yerli yerindelik, iç uyumlar yaratmadaki başarıları; değişik buluşları, doğaya bakışı kendisinden sonra gelen kuşakları etkileyen özellikler arasında sayılabilir. Şiirinde sağladığı bu yenilikler, 20.yüzyıl şiirimizin ilk önemli aşamalarından biri olarak kabul edilmesine yol açmıştır. Piyâle ön sözünde şiirin İç yapı özellikleri konusunda görüşlerini belirtirken şöyle açıklamaları vardır: “Şiirin dili anlaşılmaktan çok, duyulmak üzere vücut bulmuş, musiki He söz arasında, sözden çok musikiye yakın aracı bir dildir. Şiirde her şeyden evvel, ehemmiyeti olan kelimelerin manâsı değil, cümledeki telâffuz kıymetidir." Göl Saatleri, Riyale önemli eserleri arasındadır.

Yârin dudağından getirilmiş
Bir katre alevdir bu karanfil
Rûhum acısından bunu bildi
Düştükçe vurulmuş gibi, yer yer
Kızgın kokusundan kelebekler
Gönlüm ona pervane kesildi

I. Yapıtlarında aşk ve tabiat temaları işlenmiştir.
II. Arapça, Farsça sözcük ve tamlamalar kutlanılmıştır.
III. “Sanat kişisel ve muhteremdir." görüşü hâkimdir.
IV. Sanatçılar Fransız sembolist sanatçılardan etkilenmiştir.

Fecriati topluluğunun en çok tanınan şairi --- , topluluk dağıldıktan sonra da topluluğun ilkelerine bağlı kalmıştır. Modern Türk şiirinin kurucularından sayılan sanatçının şiirlerinde sembolizm ve empresyonizm (izlenimcilik) akımlarının etkisi hâkimdir. Şiirlerini aruz ölçüsü ile yazan sanatçı, genellikle serbest müstezat nazım şeklini kullanmıştır. Şiirde müzikaliteye ve anlam kapalılığına önem verdi. Ağırlıklı olarak aşk, ölüm, tabiat gibi temaları işleyen sanatçının şiirlerinde gün batımı, akşam, kızıllık, sonbahar sarısı baskındır. Şairin birçok şiirine yansıyan hüzünlü, karamsar yapısının oluşmasında küçük yaştayken annesini kaybetmesinin etkisi olduğu söylenir. Merdiven. Bir Günün Sonunda Arzu ve O Belde sanatçının ünlü şiirlerindendir.

I. Batıyı takip ederek edebiyata yön vermek istediler.
II. Yeni ve genç sanatçıların yetişmesi için zengin bir kütüphane kurmak istediler.
III. Batıdaki birçok eseri Türkçeye çevirmek için komisyon kurdular.
IV. Sanat ve fikir konusunda halkı eğitmek istediler.

Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak
Ve bir zaman bakacaksın semaya ağlayarak
Sular sarardı... yüzün perde perde solmakta
Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta

I. Şiirler “sanat için sanaf anlayışıyla yazılmıştır.
II. Arapça ve Farsçanın etkisinde ağır bir dil kullanılmıştır.
III. Aruz ölçüsüyle aşk ve doğa konulu şiirler yazılmıştır.
IV. Serbest müstezat kullanılmıştır.
V. Şiirde söyleyişten çok konu önemlidir.

Avare felaket gülü, altın krizantem,
Her tarh-ı hazan üstüne dökmüş yine matem,
Durgun sular üstünde perişan ü mükedder
Faslın dağınık ruhu bulut, sis gibi titrer;
Yorgun, sarı yapraklar uçar bir kuru daldan.
Bir hasta güneş ufka döker saye-i ma’den;
En sonra semalarda da ey eski kamer, sen
Hüznünle yaparken acı bir levha-i şiven,
Çöllerde kalan bir küçücük makber-i bi-kes
Yollar bu muhitata kesik, şehkah bir ses!

Avare felaket gülü, altın krizantem,
Her tarh-ı hazan üstüne dökmüş yine matem,
Durgun sular üstünde perişan ü mükedder
Faslın dağınık ruhu bulut, sis gibi titrer;
Yorgun, sarı yapraklar uçar bir kuru daldan.
Bir hasta güneş ufka döker saye-i ma’den;
En sonra semalarda da ey eski kamer, sen
Hüznünle yaparken acı bir levha-i şiven,
Çöllerde kalan bir küçücük makber-i bi-kes
Yollar bu muhitata kesik, şehkah bir ses!