Fiilleri Çekimi - 2

• Fiilin geçmişte yapıldığını, her zaman yapıldığını, yapılmakta olduğunu veya gelecekte yapılacağını haber veren kiplere “haber kipleri" denir.

• Bir dileği, bir isteği, tasarlanan bir hareketi anlatan kiplere “dilek kipleri” denir.

• İstek kipi; cümleye istek, temenni anlamı katan kiplerdir. Eki “-e, -a"dır.

• Emir kipi, eylemin yapılması gerektiğini emir şeklinde bildiren kiplerdir. Emir kipinin eki yoktur, kişi ekleriyle çekimlenir. Birinci tekil ve birinci çoğul şahsın emir çekimi yoktur. 

• Şart kipi, fiil kök veya gövdesine gelerek söz konusu olan işin dileğe ve şarta bağlı olduğunun bildirilmesini sağlar. Eki “-se, -sa’dır. 

• Gereklilik kipi, eylemin yapılmasının gerekli veya zorunlu olduğunu ifade eder. Eki “-meli, -malı "dır.

I. Hedefine ulaşmak için hayal kapısından geçmen gerekiyor.

 II. Başarıya ulaşmak için her zaman hedeflerine odaklanmaksın. 

III. Dış dünyadan istediklerini talep etmeyi unutma!

 IV. İstekleri yerine gelince yüzüne bir gülümseme yayıldı.

Duyulan geçmiş zaman kip eki cümleye başkasından duyma, sonradan fark etme, kesinlik ve ihtimal anlamları katar.

Öğretmen, öğrencilerinden bir fiili, aşağıdaki tablolarda belirtilen özelliklere uygun olarak sırasıyla çekimlemelerini istemiştir. Tik işareti (✓) istenilen özelliği, çarpı işareti (X) istenmeyen özelliği ifade etmektedir.

Efe: : Hastanede olduğumuz için lütfen susalım. / Gelecek güzel günlere umutla bakmalıyız. 

Mert : Ameliyattan sonra kendine gelmesi uzun sürdü. / Sinemaya birlikte gidelim mi?

 Zehra : Bize iyi davranan kişileri üzmemeliyiz. / Buralarda orta boylu, sarısın bir çocuk görmediniz mi? 

Canan : Bir daha seni buralarda görmeyeyim. / Ben yokken memleketimin dağlarına bahar geldi mi?