Güncel Çevre Sorunları ve İnsan - 6

Toprağın kirlenmesine;

I. kanalizasyon atıklarının toprağa verilmesi,
II. endüstriyel atıkların toprağa verilmesi,
III. çöplerin toprağa verilmesi

Toprakta bulunan zehirli bir maddenin insanı etkilemesi;

I. bitkiler tarafından absorbe edilen bu maddenin besin yolu ile insana geçmesi,
II. bitkiler tarafından absorbe edilen bu maddenin bitki solunumu ile havaya geçmesi,
III. topraktan içme sularına geçen bu maddelerin suyu tüketen insanlara geçmesi

İnsanların kullandığı bazı yakıt kaynakları aşağıda verilmiştir.

I. Odun
II. Kömür
III. Petrol
IV. Doğal gaz

Toprağa bırakılan zararlı ve atık maddelerle toprağın özelliğinin bozulması “toprak kirliliği” olarak adlandırılır.

Buna göre;

I. su ve rüzgâr erozyonu,
II. yanlış yapılaşma,
III. bilinçsiz sulama

Yapılan bilimsel çalışmalar küresel olarak doğal kaynaklardan atmosfere atılan kirletici miktarının yapay kaynaklara kıyasla çok daha fazla olduğunu göstermektedir.

Atmosfere salınan miktar açısından baktığımızda doğal kaynaklar oldukça büyük bir orana sahip olmasına rağmen, çoğu hava kirliliğinin nedeni yapay kaynaklardır.

Bu olay,

I. doğal kaynakların tüm yerküreye yayılmış olmasından dolayı bu kaynaklardan salınan kirleticilerin atmosferde seyrelmesi,
II. doğal kaynakların meydana gelme sıklıklarının yapay kaynaklara göre az olması,
III. yapay kaynakların yıl boyunca dar bir alanda etkili olması ve atmosfere kirletici salması

Toprak kirliliğini minimize etmek için;

I. yeşil alanların artırılması,
II. ev ve sanayi atıklarının toprağa zarar vermeyecek şekilde toplanıp imha edilmesi,
III. tarım alanlarına kanalizasyon sularının akıtılması,
IV. sanayi atıklarının arıtılmadan toprağa verilmemesi,
V. yapay gübre ve tarım ilaçlarının kullanılmasında yanlış uygulamaların önlenmesi

Birey veya topluluk tarafından kullanılan her mal ve hizmetin üretilmesi ve tüketilmesi için gereken toplam tatlı su hacmine su ayak izi denir. Bunun için harcanan yüzey ve yer altı tatlı su kaynaklarının toplam hacmine mavi su ayak izi, harcanan toplam yağmur suyu miktarına yeşil su ayak izi, kirliliği azaltmak için harcanan tatlı su miktarına gri su ayak izi denir.

Buna göre,

I. Kirliliği azaltmak için harcanan su miktarının artması gri su ayak izini küçültür.
II. Tarımsal faaliyetlerin artması su ayak izini küçültür.
III. Enerji ihtiyacının azalması mavi su ayak izini küçültür.

Karbondioksit salınımını artıran olaylar arasında;

I. konutlara ısı yalıtımının yapılması,
II. petrol ürünlerinin kullanımının yaygınlaştırılması,
III. şehirlerde sanayi tesislerinin artırılması,
IV. enerji tasarruflu ampullerin kullanılması