İlk Çağda Başlıca Medeniyet Havzaları - 1

Ezgi Öğretmen, Anadolu uygarlıklarını işlediği dersinde
tahtaya kimi kavramlar yazmış ve öğrencilerinden
bunları ilgili toplumla eşleştirmelerini istemiştir.
Öğrencileri de sırasıyla uygarlık-kavram ilişkisini aşağıdaki
gibi kurmuşlardır.

Sümer, Akad ve Babil gibi Mezopotamya uygarlıklarının
Fırat ve Dicle’nin birbirine en çok yaklaştığı
 

Bağdat yakınları ile Basra Körfezi arasında kalan alanda kurulup gelişmesi;
 

I. coğrafi olanaklar,
II. ekonomik kaynakların zenginliği
III. ulaşım şartlarının elverişliliği

Anadolu’nun coğrafi konumu ve maddi kaynakları Anadolu
dışından gelen kimi uygarlıkların bu bölge üzerinde
egemenlik kurmasına neden olmuştur.
 

Buna göre;
 

I. Pers imparatorluğu,
II. İskender İmparatorluğu,
III. Roma İmparatorluğu

Lidya Krallığı, batısındaki Yunan kent devletleriyle,
doğusunda Frig toplumu, Hititler ve Kuzey Mezopotamya’nın
egemeni Asurlularla ilişki kurmuştur.

İlk Çağ’da Fenike, Yunan ve İyon gibi toplulukların kolonicilik faaliyetinde bulunmaları;
 

I. sosyal yapı,
II. coğrafi konum,
III. dinî inanış

Sümerler, Güney Mezopotamya’da merkezi bir tapınak
etrafında kurulmuş, sur ile çevrilmiş ve her biri bir
kralın yönetimindeki şehirlerde yaşamışlardır.

Dicle ile Fırat nehirleri arasında kalan Mezopotamya,
göç yolları üzerinde bulunan, verimli toprakları ve
elverişli iklimi olan bir bölgedir.

Amasya Oluz Höyük’te yapılan kazıların birinci katı,
Helenistik Dönem'e ait MÖ 200 - 47 yıllarına tarihlenmiştir.
Yontulmuş moloz taşlarla oluşturulan güçlü bir
mimari geleneğe dayanan bu kültür katı sokak ve caddeler,
demir miğfer, kumtaşından ve pişmiş topraktan
kandiller, yerel ve ithal çanak çömlekler gibi buluntularla
temsil edilmektedir, ikinci kültür katı olarak tanımlanan
2. - 6. tabakalar, esas itibarıyla Demir Çağı özellikleri vermektedir.
Bu kültür katı, anıtsal nitelikte kabul edilen taş
döşeli bir yol, bunun kuzeyinde küçük bir malikane olduğu
düşünülen bir yapı kompleksi ile temsil edilmektedir.

Tanım: Egemen olduğu topraklardaki farklı etnik ve
dinî zümrelere karşı hoşgörülü yaklaşan ve baskıcı
olmayan politikalar benimseyen devletlere “kuşatıcı
imparatorluklar" denir.

Fırat ve Dicle nehirlerinin arasındaki coğrafyanın adı
olan Mezopotamya; Sümer, Akad, Babil ve Asur gibi
uygarlıklardan günümüze ulaşan gelişmiş kültürel
birikimi de ifade etmektedir.