İnsanlığın İlk İzleri - 2

“Cilalı Taş Devri” veya “ilk Üretici Köy Toplulukları Çağı” olarak da adlandırılan Neolitik Dönem, kimi araştırmacılar tarafından insanlık tarihinin ilk devriminin yaşandığı dönem olarak nitelendirilmektedir. Zira yerleşik yaşam ve üretimin başlamasının ardından orta ve uzun vadedeki sonuçlar, dünya üzerindeki insanların yaşamında köklü değişiklikler oluşturmuştur.

Paleolitik ve Mezolitik dönem; insanlarının avcılık ve toplayıcılık yaptığı, mağara, kaya altı sığınakları,
açık alanda yapılan barınaklar ve ağaç kovuklarında barındığı bir dönemi de ifade etmektedir.

Tarih öncesi dönemlerden Taş Çağı; Eski Taş,Orta Taş ve Yeni Taş olarak, Maden Devri ise Bakır, Tunç
ve Demir Devri olarak alt dönemlere ayrılmıştır.
 

Buna göre, tarih öncesinin dönemlendirilmesinde;
 

I. dönemin siyasi yapısı,
II. kullanılan araç ve gereçlerin niteliği,
III. üretilen eşyaların hammaddesi

Arkeolojik veriler Anadolu’da yaklaşık 6000 yıl süren Neolitik Dönem’in (Yeni Taş Çağı) özelliklerinin neden sonuç ilişkisi içinde oluştuğunu göstermiştir.

MÖ 4. bin yılın sonlarına doğru kalayın bakır ile karıştırılmasıyla Tunç Devri’ne girilmiş ve Anadolu halkları, bu madeni kullanarak hem gündelik yaşamda kullanılan daha ince süs eşyaları hem de daha etkili silahlar üretmişlerdir. Bütün bu gelişim süresince, iş gücünün örgütlenmesi, depolama alanları oluşturulması ve bunların etkili bir şekilde korunup sevkedilmesi için yeni bir oluşuma gereksinim duyulmuştur.

Anadolu’da 18.000 yıl kadar önce iklim yumuşamaya başlamış ve 12.000 yıl önce günümüzdeki koşullar
belirmiştir. Değişen iklime göre bitki örtüsü ve hayvan toplulukları da yer değiştirmiştir. Bu dönemde iklimde yaşanan olumlu gelişmeler sonucunda ormanlar genişlerken bozkır alanlar da yerlerini çayırlara bırakmışlardır. Bitki örtüsünün zenginleşmesi ve çeşitlenmesi ile büyük sürü hayvanları Anadolu yaylasında ve özellikle iç ve Güneydoğu Anadolu'da hızla çoğalmışlardır. Bu dönemde yaşayan insanlar da beslenme gereksinimlerini karşılamak için doğada hazır buldukları meyveleri toplamış ve hayvanları avlamışlardır.

Tarih öncesi dönemde yıldırım düşmesi, şimşek çakması ve farklı birçok doğa olayı sonucunda ateş oluşmakta ve küçük veya büyük yangınlar yaşanmaktaydı. Bu nedenle insanlar bu dönemde sadece ateşi bulmamışlar, onu kontrol altına almayı da başarmışlardır.

Anadolu’nun MÖ 11.000-5000 yılları arasını içeren Neolitik Dönem, yerleşik yaşamın ve üretimin başladığı aşamadır.
 

Bu dönemin izlerine Anadolu’da; 
 

I. Çatalhöyük, 
II. Çayönü,
III. Cafer Höyük