Işığın Kırılması ve Mercekler - 1

Yukarıda Mozaik Bilim dergisinde yer alan bir haber verilmiştir.

Görme olayı cisimden yansıyan ışınların gözümüzde kornea ve göz merceği tarafından kırılıp ağ tabakadaki
sarı leke üzerine düşmesi ile gerçekleşir. Görüntünün sarı lekenin önünde ya da arkasında oluşması durumunda göz kusurları meydana gelir.

Aşağıda görüntünün oluşumunu gösteren bir görsel verilmiştir.

Eğer görüntü sarı lekenin önüne düşerse miyop göz kusuru oluşur. Mercekler kullanarak göz kusuru
tedavi edilebilir.

Mıcır; belirli tane sınıflarına ayrılmış, kırma ve doğal olarak ikiye ayrılan organik olmayan malzemedir. Genellikle yolların dolgu ve kaplamasında kullanılır.

Asfalt; siyah renkli yol, havaalanları ve diğer alanların üst tabakalarında kullanılan karışımdır.

Aşağıdaki şekilde araba asfalt yolda ilerlerken, sürücünün bir anlık dalgınlığı sonucu sol tekerleri sürtünmenin fazla olduğu mıcırlı kışıma çıkıyor. Asfaltta kalan tekerler normal hızında dönerken, mıcırlı yoldaki tekerlekler yavaş dönmeye başlıyor. Bir süre sonra sürücü direksiyon hakimiyetini kaybederek yolun dışına çıkıp arabayı durduruyor.

Işığın farklı ortamlardaki hızını gösteren tablo aşağıdaki gibidir.

Nazan Hanım ve Selçuk Bey aynı işyerinde çalışan iki iş arkadaşıdır. İkisi de görme ile ilgili problem yaşadıkları için doktora gitmiştir. Yaptığı muayene sonucunda göz doktoru, kutu içine yerleştirilen aşağıdaki mercekler sayesinde her ikisinin de göz sağlığına kavuşacaklarını belirtmiştir.

Buna göre kutulara yerleştirilen merceklerle ilgili;

I. Nazan Hanım’ın kutusuna ince kenarlı mercek yerleştirilmiştir.
II. Nazan Hanım ve Selçuk Bey farklı göz kusurlarına sahiptir.
III. Selçuk Bey’in göz kusuru ıraksak mercek kullanılarak düzeltilmiştir,

Yukarıda bir teleskobun çalışma mekanizmasını anlatan bir görsel ile teleskobun yapısında kullanılan malzemeler ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

Aşağıda ışığın kırılmasıyla ilgili bir görsel verilmiştir.

Aşağıdaki görsellerde saydam ortamdan başka bir saydam ortama geçen ışık ışınların izledikleri yollar verilmiştir.

Işık ışınının X, Y ve Z ortamından geçerken hızı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Bilgi: Işık ışınlarının yoğunlukları farklı bir saydam ortamdan başka bir saydam ortama geçerken doğrultu değiştirmesine kırılma denir. Işık ışınları az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçerken normale yaklaşarak, çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçerken normalden uzaklaşarak kırılır.

Hava ortamından X ve Y ortamına gönderilen ışık ışınlarının izledikleri yollar görseldeki gibidir.

Yukarıda verilen bilgi ve deney düzeneklerinde ışık ışınlarının izledikleri yollar değerlendirildiğinde;

I. Ortamların yoğunlukları arasında X > Hava > Y ilişkisi vardır.
II. Havadan gelen ışık ışınları her iki ortamda kırılmaya uğramıştır.
III. Y ortamından X ortamına gönderilen ışık ışınları normalden uzaklaşarak kırılır.