İslam Dünyası Liderliği - 2

Çaldıran Savaşı’nda (1514) Safeviler, Osmanlı ordularının önünden kaçarken yol güzergâhındaki köyleri boşaltarak ekili alanları tamamıyla tahrip etmiştir.

Yusuf Öğretmen: “Akkoyunlu hükümdarı Uzun Haşan, 1469'da Karakoyunlu Devleti’ne son vermiştir. Ardından Fatih Sultan Mehmet, 1473 Otlukbeli Savaşı ile Akkoyunlulara büyük bir darbe vurmuştur.” demiştir.

II. Bayezit Dönemi’nde, ilahi bir emir aldığı gerekçesiyle Osmanlı saltanatına son vermeye çalışan Şahkulu, bu amacını gizleyerek mehdilik hatta peygamberlik iddiasıyla bir isyan başlatmıştır. Bu gelişme üzerine Sivas yakınlarında yapılan savaşta Osmanlı kuvvetleri Şahkulu’yu ortadan kaldırmıştır.

Yavuz Sultan Selim Çaldıran Savaşı (1514) sonrası Şah İsmail’in Horasan’dan Tebriz’e zorla getirdiği tüccar, sanatkâr ve ilim insanlarını İstanbul’a göndermiştir.

II. Bayezit’in otoritesinin giderek zayıfladığını ve Amasya’da sancak beyi olan Şehzade Ahmet’in taht için öne çıktığını fark eden Şehzade Selim, topladığı kuvvetlerle babasına karşı girdiği savaşı 1511 ’de kaybetmiştir. Şehzade Ahmet tahta geçmek üzere çağırıldıysa da yeniçerilerin tepkisi karşısında Anadolu’ya dönmek zorunda kalmıştır. Şehzade Ahmet'in taraftarları bu kez de Manisa'da bulunan Şehzade Korkut'u çağırmış ancak yeniçeriler İstanbul’a gelen Korkut’u da padişah olarak istememiştir. Bunun üzerine yeniçerilerin biat ettiği Şehzade Selim İstanbul’a gelmiş ve Bayezit tahttan çekilmek zorunda kalmıştır. Böylece I. Selim padişah olmuştur.

II. Bayezit’in otoritesinin giderek zayıfladığını ve Amasya’da sancak beyi olan Şehzade Ahmet’in taht için öne çıktığını fark eden Şehzade Selim, topladığı kuvvetlerle babasına karşı girdiği savaşı 1511 ’de kaybetmiştir. Şehzade Ahmet tahta geçmek üzere çağırıldıysa da yeniçerilerin tepkisi karşısında Anadolu’ya dönmek zorunda kalmıştır. Şehzade Ahmet'in taraftarları bu kez de Manisa'da bulunan Şehzade Korkut'u çağırmış ancak yeniçeriler İstanbul’a gelen Korkut’u da padişah olarak istememiştir. Bunun üzerine yeniçerilerin biat ettiği Şehzade Selim İstanbul’a gelmiş ve Bayezit tahttan çekilmek zorunda kalmıştır. Böylece I. Selim padişah olmuştur.

Yavuz Sultan Selim Dönemi’nde Doğu siyaseti hakkında danışmanlık yapan İdris-i Bitlisi, Çaldıran Zaferi'nden sonra güney ve doğu vilayetleri bölge halkının Osmanlı yönetimine geçmesinde vazife almıştır. Böylece Bitlis, Cizre, Siirt gibi yirmi beş yerleşim yeri barış yoluyla Osmanlı idaresine girmiştir. Yavuz’un Memlûklulara karşı yürüttüğü siyasette de görev alan İdris-i Bitlisi, Urfa ve Musul’un Osmanlı idaresine geçmesini sağlamıştır.