İslamiyet Yayılıyor - 4

Hz. Ömer Kudüs halkına verdiği Emanname’de: ”...
Onların canları, malları, kiliseleri, haçları, hastaları, sağlıklı
olanları ve diğer (bütün) fertleri için verdiğim emandır.
Kiliseleri mesken yapılmayacak, yıkılmayacak,
onlardan herhangi bir alan eksiltilmeyecek, içlerindeki
haç ve mallar gibi kutsal eşyalarına dokunulmayacaktır.
Kimse dinî inançlarından dolayı zorlanmayacak, kendilerine
zarar verilmeyecek.... Buna karşılık Kudüs halkı
diğer şehir halkları gibi cizye vereceklerdir...” demiştir.
Buna göre;
I. Zımmî hukukunun kuralları uygulanmıştır.
II. Yahudilere karşı Hristiyanlara ayrıcalık tanınmıştır.
III. Kişi hak ve hürrüyetleri güvence altına alınmıştır,

Mekke’nin fethinden sonra;
• Kabileleri adına Medine'ye gelip Hz. Peygamberle
görüşen heyetler, Müslüman olduklarını
bildirdikten sonra kendileri ve kabileleri adına
bağlılık bildiriyor ve İslam’ı öğretecek öğretmenler
talep ediyorlardı.
• Hz Peygamber, Medine’den vali, zekât veya cizye
tahsildarı olarak ya da İslâmiyet’i öğretmek üzere
görevliler tayin etmiş, çeşitli konularda yazılı belgeler düzenlettirmiştir.
 

Buna göre;
 

I. idari ve mali alanda kurumsallaşma faaliyetleri yürütüldüğü,
II. Medine’nin başkent işlevi gördüğü,
III. Arap Yarımadası’nda siyasi birliğin sağlandığı

Hz. Muhammed (sav) Mekke’nin fethi sırasında;
 

• Mekke Heyeti’ni bir gece karargâhında tutup ordusunun resmi geçidini seyrettirmiş,
• geceleyin şehri kuşatan ordusuna ateşler yaktırmış ve ertesi gün dört kol hâlinde kente girilmesini istemiştir.

Hz. Ebûbekir halife seçildiği dönemde;
• Arabistan'ın çeşitli yerlerinde yaşayan yeni Müslüman olmuş bazı kabileler Medine’yle bağlarını keserek yeni halifeyi tanımadılar,
• Kimi kabileler ise zekât vermeyeceklerini bildirdiler.
 

Buna göre bu dönemde yaşanan iç sorunların;
 

I. dinî,
II. siyasi,
III. ekonomik

• Bizans imparatoru Herakleios 627-628’de Sasani
hükümdar sarayına girdiğinde pek çok ipekli
elbise, kumaş ve işlenmemiş ipekle büyük miktarda
Çin kaynaklı ürün bulmuştur.
• Hz.Ömer Dönemi’nde İran’a ve Maveraünnehir’in
büyük bir bölümüne hâkim olan Müslümanlar
Sasani başkenti Medâin’i fethettiklerinde burada
çok miktarda misk, amber, öd ağacı stoku ve baharat ele geçirmişlerdir.
 

Buna göre Sasanilerle ilgili olarak;
 

I. staratejik bir egemenlik bölgesine sahip oldukları,
II. İpek ve Baharat yollarının tamamını denetim altında tuttukları,
III. Bizans ve İslam Devleti arasındaki ittifaka karşı mücadele ettikleri

Medine’de bulunan Mescid-i Nebevî Islâm’ın ilk
döneminde birçok resmî faaliyetin gerçekleştirildiği
bir yerdi ve Hz.Peygamberin çeşitli görevleri yürüttüğü
bir mekan olarak gelişmiştir.

Hz. Ömer, fetihler sonucunda elde edilen cizye, haraç
ve ticarî faaliyetlerden alınan vergilerden elde edilen
gelirleri sistemli bir şekilde Müslümanlara dağıtabilmek
amacıyla — kurmuş, hâzineden maaş alacakları burada
tutulan defterlere kaydettirmiştir.

Hicret’in;
 

I. nüfus sayımının gerçekleştirilmesi,
II. Mekke ve Medineli müslümanlar arasında ‘muâhât’
denilen kardeşlik antlaşmasının yapılması,
III. Medine Vesikası'nın imzalanması

Hz. Ebûbekir Dönemi’nde başlayan fetihleri iktidarı
süresince devam ettiren Hz. Ömer, Sâsânî imparatorluğu’na
bağlı Irak, İran ve Azerbaycan ile Bizans
imparatorluğu’na bağlı Suriye, Filistin ve Mısır'ı İslâm
ülkesine katmıştır.