Kanunlar Gelişiyor - 1

MS 527 yılında Bizans tahtına geçen imparator Justinianus;
• eski Roma’ya bağlı olan ülkeleri tekrar hâkimiyet altına almak için savaşlar yürütmüş,
• Ortodoksluğu resmi din ilan etmiş,
• hukuk birliğini sağlamak için de klasik hukuk dönemine ait eserlerin ve emirnamelerinin derlenmesi için çalışmalar başlatmıştır.
 

Buna göre imparator Justinianus ile ilgili;
 

I. imparatorluğun toplumsal ve ekonomik sorunlarına çözüm aradığı,
II. Roma kültür mirasından yararlanmak istediği,
III. teokratik bir yönetim anlayışını benimsediği

Avrupa’da X. yüzyıldan sonra etkisini artıran kilise
hukuku Papa fermanları, kilise kurulu kararları ve kilise
önderlerinin düşüncelerine dayanmakta olup ve
incil’den ilham almaktaydı.

Roma Hukuku, kıta Avrupası hukuk sistemlerinin ilgi
odağında yer almış ve bugün özellikle kıta Avrupasında
yürürlükte olan birçok özel hukuk sistemine ve
bunların ana kurallarının büyük bir kısmına kaynaklık etmiştir.
 

Avrupa’da hukuk yapısındaki bu etkileşimin;
 

I. Roma mirası üzerine kurulan krallıkların kendilerini Roma İmparatorluğu’nun kültür ve medeniyetinin mirasçısı olarak görmeleri,
II. IX ve X. yüzyıllarda Germen krallarının “Kutsal Roma Germen İmparatoru” unvanıyla taç giymeleri,
III. Katolik kilisesinin Ortodoks Hristiyanlarla mücadeleye girişmesi

Roma Hukuku aynı dönemde geliştirilen Yunan hukukuna
nazaran daha gelişmiş olup kendisinden sonra
gelen toplumları daha çok etkilemiştir.
 

Bu durum;
 

I. Roma İmparatorluğu’nun uzunca bir süre ve geniş bir coğrafyada yaşamış olması,
II. Yunanlıların egemenlik alanlarının kent devletleriyle sınırlı oluşu,
III. Roma ekonomisinin gelişmiş bir yapıda olması

Roma Hukuku, Roma şehrinin kuruluş tarihi olarak
kabul edilen MÖ 753 yılından, Doğu Roma İmparatoru
lustinianus'un MS 565 yılında ölümüne kadar
geçen süre içinde Roma’da ve Roma egemenliği
altındaki ülkelerde uygulanmış olan hukuktur.

Hint hukukuna göre bir Brahmanı öldürmek suçların en
ağırı sayılır ve Kşatriya bile olsa idamla cezalandırılırken;
bir Brahmanın aşağı kastlardan birini öldürmesi
hâlinde, aşağı kastlara doğru gittikçe miktarı azalan
para cezalarına; meselâ bir Sudrayı öldürmüşse az bir
para cezasına, bir Kşatriyayı öldürmüşse en ağır para
cezasına hükmolunurdu. Kezâ, Vaysiya kastından biri
bir Kşatriyayı öldürürse suçlu ölüm cezası ile cezalandırılırdı.
Bir Vaysiya, yine kendi kastından birisini öldürürse, suçlunun malları müsadere edilirdi.
 

Buna göre Hint toplum ve hukuk sistemi ile ilgili olarak;
 

I. cezanın suçu işleyenin ve mağdûrun ait olduğu kasta göre değiştiği,
II. Brahmanların ayrıcalıklı bir statüde olduğu,
III. bazı durumlarda fidye usulünün uygulandığı

Kimi tarihçilere göre; Roma imparatorluğu’nda On İki 4.
Levha Kanunları'mn taşıdığı en önemli yenilik hukukun
yazılı hale getirilerek tüm halka ilan edilmesidir.
 

Bu durum;
 

I. hukuk birliğinin sağlanması,
II. hukukî uygulamaların genel geçer kurallara bağlanması,
III. sosyal eşitliğin sağlanması

Orta Çağ dünyasında hukukî yapının gelişiminde;
 

I. sosyal sınıflar arası çatışmanın önlenmek istenmesi,
II. siyasal birliğin güçlendirilmesinin hedeflenmesi,
III. toplumsal gruplar arasında ilşkilerin düzenlenmek istenmesi

Tarih Öğretmeni dersinde; Urgakina, Hammurabi, Jus- 
tinianus ve Cengiz Han gibi hükümdarların ortak özelliklerinin
neler olduğunu öğrencilerine sormuş ve onlardan
sırasıyla aşağıdaki cevapları almıştır:
Berra : Yöneticisi oldukları devletlerin kurucusu olmaları
Ali : Kanun koyucu ve derleyicisi olmaları
Safiye: Toplumsal düzen ve istikrarı sağlamayı hedeflemeleri
Çağla : Orta Çağ’da kurulmuş devletleri yönetmeleri