Karışımların Ayrılması - 1

Bilgi: Karışımlar türüne ve fiziksel durumuna göre farklı yöntemler ile birbirinden ayrılabilirler.

Yukarıdaki tabloda bazı karışımları ayırma yöntemleri verilmiştir.

Buna göre;

I. X - Y karışımı tuzlu su olabilir.
II. Y su ise Z alkol olabilir.
III. Y - V karışımı çözelti olabilir.
IV. T’nin yoğunluğu Z’nin yoğunluğundan kesinlikle büyüktür.

Bir karışımı oluşturan K, L ve M katılarının suda ve alkolde çözünme durumlarını gösteren tablolar aşağıda verilmiştir.

Karışmış hâlde bulunan K, L ve M maddelerini ayırmak için karışıma ilk önce alkol ilave edilip karıştırılıyor ve 1. süzme işlemi yapılıyor.

Daha sonra süzgeç kağıdında kalan maddeler su ile karıştırılıp 2. süzme işlemi yapılıyor.

Buna göre,

I. 1. süzme işleminden sonra süzgeç kağıdında sadece K katisı bulunur.
II. K, L ve M maddeleri eleme yöntemi yardımıyla ayrılır.
III. 2. süzme işleminden sonra süzgeç kağıdında L katisı bulunur.

Petrolün Bileşenlerine Ayrılması

Ham petrol farklı kaynama noktalarına sahip farklı maddeler içerir. Saf petrol besleyici olarak adlandırılan kazana gönderilir. Isıtılan karışım daha sonra damıtma kulesine gönderilir. Damıtma kulesinde kaynama noktası düşük olan bileşikler sıra ile buhar olarak yükselirken kaynama noktası yüksek olanlar sıvı olarak damıtma kulesinin tabanında birikir. Böylelikle petrol bileşenlerine ayrılır.

Karışımları ayırmak için kullanılan yöntemlerden biri de süzme ile ayırmadır. Sıvılarda dağılmış hâlde bulunan
katı taneciklerinin bir süzgeç yardımıyla ayrılması işlemine süzme denir. Süzme işlemi için süzgeç adı verilen
kağıt veya diğer malzemelerden yapılmış araçlar kullanılır.

Bazı karışımları ayırmak için yapılan süzme işlemi ve sonuçları aşağıdaki gibidir.

Tuzlu su ve zeytinyağı karışımını bileşenlerine ayırmak için araştırmacı aşağıdaki deney düzeneklerini kuruyor.

I. Deney : Alkollü su ile zeytinyağı karışımını ayırma hunisine koyuyor. Biraz bekledikten sonra ayırma hunisinin musluğunu açarak alttaki sıvıyı başka beherglasa alıyor.

II. Deney : Daha sonra birinci deneyin sonunda beherglasa aldığı karışımı basit damıtma yöntemi ile bileşenlerine ayırıyor.

Aşağıda “Hafif Tane Ayırma Makinesi” çalışma prensibi verilmiştir.

Bir ton kapasiteye sahip bekletme silosuna alınan ürün, ana makine üzerindeki titreşimin elektronik hız kontrolü cihazı ile sağlandığı tabla üzerine dökülür. Tabla eğimi hidrolik olarak sağa - sola ve öne - arkaya olarak ayarlanabilmektedir. Elek altında bulunan üç adet aspiratör yardımıyla eğimden de yararlanılarak ürün küçük olan tanelerden ayrılır. Paketleme için uygun olmayan ürünler geri dönüşüm bandına alınırken, uygun ürünler çuvallanarak depolanır.

Aşağıda farklı maddeler kullanılarak oluşturulan iki karışım örneği verilmiştir.