Kil Tabletlerden Akıllı Tabletlere - 1

Sümerler çivi yazısını icat ettikten sonra Mısırlılar hiyeroglif adı verilen resim yazısını, Fenikeliler ise alfabeyi icat etmişlerdir. Yunanlılar ise Fenike alfabesini geliştirmişlerdir. Daha sonra Romalılar Yunan alfabesini geliştirerek bugünkü Latin alfabesinin temelini atmışlardır.

Bu bilgiye göre yazı ve gelişimi ile ilgili;

I. Yazı farklı medeniyetlerin katkısı ile gelişmiştir.
II. Bilginin depolanması ve aktarılması günümüze doğru kolaylaşmıştır.
III. Yazının yazılmasında ve depolanmasında farklı araç ve gereçler kullanılmıştır.
IV. İlk çağlarda bilginin saklanması için medeniyetler arası iş birliği yapılmıştır,

Sümerler: Kil tabletler üzerine yazı yazmışlardır.
Mısırlar: Papirüs bitkisinden yaptıkları papirüs kâğıdını kullanmışlardır.
Bergamalılar: Keçi gibi hayvanların derilerini inceltip işleyerek kâğıt olarak kullanmışlardır.
Yukarıda bazı medeniyetlerin yazı yazmada kullandıkları araç ve gereçler ile ilgili bilgi verilmiştir.

Bu bilgilere göre medeniyetler ile ilgili;

I. Yazı yazmada farklı materyallerden faydalanmışlardır.
II. Yaşadıkları yerlerin doğal özelliklerinden faydalanmışlardır.
III. Birbirlerinden etkilenerek yazının gelişmesine katkı sağlamışlardır,

Sümerler ziggurat adı verilen çok katlı yapıların alt katlarını ürünlerini depolamak için kullanmaktaydı. Ürünler saklanması için getirildiği zaman yaşanan karışıklık nedeni ile çuvalların üzerine işaretler konulmaya başlandı. Çuvalların sayısının artmasına bağlı olarak
kullanılan işaretlerin de sayısı artmaya başladı. Bu işaretlemelerin karışıklıkları engellemesi üzerine işaret kullanımı yaygınlaştı ve zamanla işaretler kil tabletlere aktarıldı. Böylece yazının icadı gerçekleştirilmiş oldu.

Bu bilgilere göre yazının icadı ile ilgili;

I. İnsanların ihtiyaçlarına çözüm üretmek istemesi yazının icat edilmesinde etkili olmuştur.
II. Yazının icat edilmesinde medeniyetler arası etkileşim etkili olmuştur.
III. Yazının icat edilmesi ile medeniyetler arası kültürel etkileşim artmıştır.

Mısırlıların kullandığı papirüsün kullanımı medeniyetler arasında yaygınlaşmıştı. Mısır kralı papirüs sattıkları Bergamalıların yaptığı kütüphanenin çok güzel olduğunu görünce kendilerine papirüs satışının yapılmasını yasakladı. Bu duruma çözüm arayan Bergamalılar hayvan derisini inceltip işleyerek parşömen kâğıdını icat ettiler. Papirüs kâğıdı yapısından dolayı büküldüğünde kırılabiliyordu. Parşömen kâğıdının papirüslere göre avantajı ise rulo hâline getirildiğinde kırılmaması ve depolama kolaylığı sağlamasıydı.

Geçmişten günümüze kadar bilginin depolanmasında ve aktarılmasında birçok materyal kullanılmıştır.

Bilgi : Sümerlerin icat ettiği yazı birçok medeniyet tarafından kullanılmış ve geliştirilmiştir.

Sümerlerin yaşadığı coğrafyada kil ve kamış (Stylus) bulunması yazı yazmada bu materyallerin kullanılmasında etkili olmuştur. Sümerler kamış bitkisinin ucunun üçgen biçimi verilerek kesilmesi ile Stylus adı verilen yazma aracını ve kilden hazırladıkları tabletleri yazmada kullanmışlardır. Çizilen işaretlerin şekli çiviye benzediği için Sümerlerin icat ettiği yazıya “çivi yazısı” denilmiştir. Kil tabletler
yazıldıktan sonra güneşte kurutuluyor ve sonrasında fırında pişiriliyordu. Böylece kil tabletler daha uzun ömürlü hâle gelmiştir.

Bu bilgiye göre çivi yazısı ile ilgili;

I. Çivi yazısında kullanılan beş temel işaret bulunmaktadır.
II. Doğal koşullar yazı yazmada kullanılan materyaller üzerinde etkili olmuştur.
III. Kil tabletlerin kurutulup fırınlanması üzerindeki yazıların kalıcı hâle gelmesini sağlamıştır.
IV. Sümerlerin icat ettiği yazıdaki kullanılan işaretler çiviye benzediği için bu adla anılmaktadır,