Kontrol Çaprazlaması, Eş Baskınlık ve Çok Alellik - 1

İnsanlarda AB0 kan grubu karakteri çok aletli, eş baskın ve tam baskın alellerle kontrol edilir.

Genotipi bilinmeyen baskın fenotipli bir birey ile çekinik fenotipli bir birey arasında yapılan çaprazlamaya kontrol çaprazlaması denir.

Buna göre, AbCD fenotipli bir bireyin genotipini belirleyebilmek için,

I. aabbccdd
II. AAbbCCDD
III. AaBBccdd

Aşağıdaki soyağacında taralı bireyler otozom kromozomlarda taşınan çekinik bir karakteri fenotipinde göstermektedir.

Aşağıdaki soyağacında taralı bireyler otozomal bir özelliği fenotipinde göstermektedir.

Buna göre, bu özelliğin ortaya çıkmasını sağlayan gen ile ilgili,

I. Otozomal çekiniktir.
II. Otozomal baskındır.
III. Otozomal eş baskındır.

A₁A₂ genotipine sahip iki bireyin çaprazlanması sonucu 204 adet A₁, 412 adet A₁A₂, 198 adet A₂ fenotipli bireyler oluşmuştur.

Verilen kalıtım biçimiyle ilgili olarak,

I. Eş baskınlık gösterir.
II. Fenotip oranı 1: 2: 1 dir.
III. Genotip oranı 3 : 1 dir.

M ve N kan gruplu iki bireyin çaprazlanması sonucunda F₁ dölleri elde edilmiştir.

Aşağıdaki grafikte insanda M - N kan grubu karakteriyle ilgili çaprazlama sonucu oluşan bireyleri kan grubu ve birey sayıları verilmiştir.

Buna göre,

I. Çaprazlanan bireyler MN kan grubuna sahiptir.
II. Çaprazlanan bireylerden biri heterozigot genotipe diğeri ise homozigot genotipe sahiptir.
III. İnsanlarda MN kan grubu eş baskın alellerle kontrol edilir.

Aşağıda bir arı popülasyonundaki üç farklı karakterden sorumlu gen sayıları verilmiştir.

• I. karakterden sorumlu genler: A₁, A₂, A₃
• II. karakterden sorumlu genler: B₁, B₂, B₃, B₄
• III. karakterden sorumlu genler: D₁, D₂, D₃, D₄, D₅

Bir popülasyonda belirli bir karakteri K₁, K₂, K₃, K₄ olmak üzere dört alel kontrol etmektedir. Aletlerin baskınlık durumu: K₁ = K₃ > K₂ > K₄

KLm fenotipindeki bir bireyin genotipinin bu karakterler açısından homozigot mu yoksa heterozigot mu olduğunu anlamak için,

I. KLm
II. klm
III. Klm