Kuruluş Dönemi Gelişmeleri - 1

Ertuğrul Gazi vefat ettiğinde 4.800 km'lik bir alanda egemenlik süren Kayılar, Osman Gazi Dönemi’nden başlayıp yükseliş sürecine kadar hızlanarak artan fetihlerle yirmi bin kat büyümüştür.

Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi'den sonra devlet Devlet-i Osmaniye olarak isimlendirilmiş, birçok ulustan oluşan tebaasına Osmanlılar, ülkesine de Memâlik-i Osmaniye denilmiştir.

Buna göre Osmanlılar ile ilgili,

I. Hanedancı bir devlettir.
II. Ulusçu bir anlayışla hareket edilmiştir.
III. Kozmopolit bir siyasal yapıya egemen olunmuştur,

Kuruluş sürecinde Osmanlı merkezlerinin Söğüt, Yenişehir, Bursa ve Edirne şeklinde yer değiştirmesinde;

I. fetih alanlarına yakın konumlanma düşüncesi,
II. devletin genel yayılma siyasetinin batı yönlü olması,
III. merkez ordusunun hareketinin kolaylaştırılmasının amaçlanması

Osman Gazi Bilecik’i fethi sonrasında hutbeyi kendi adına okutmuştur. Hutbede Osman Bey, “Bu şehri kılıcımla aldım. Allah bana hanlık vermiştir. Soyum da Gök Alp’e dayanmaktadır." demiştir.

İlk Osmanlı beyleri, Doğu Romalı yerel yöneticilerle iyi geçinme siyaseti izlemiş ve birden fazla tekfurla çatışmamaya çalışmışlardır.

Bu politik tutum;

I. Bizans valilerinin zayıf ve eksik yönlerini öğrenme,
II. tekfurların Kayılara karşı ortak hareket etmesini önleme,
III. beyliğin siyasi, askerî ve iktisadi durumunu güçlendirmeye öncelik verme

Osmanlı Devleti kısa zamanda güçlü bir devlete dönüşmüştür.

Ertuğrul Gazi uç beyliklerinin en büyüğü olan Kastamonu'daki Çobanoğulları’na yarım asır boyunca tâbi olmuştur. Kayılar daha sonra Germiyanoğulları'na bağlanmışsa da Osman Bey Dönemi'nin ortalarında Konyadaki Türkiye Selçukluları'na bağlı bir beylik konumuna yükselmiştir. Bu süreçte Konya, Tebriz merkezli İlhanlılara, İlhanlIlar da Pekin merkezli Moğolların Büyük Kağam'na bağlıydı.

Yılmaz Öztuna, Türk Tarihinden Yapraklar, sy. 61

Osmanlı Devleti’nden aşiretten beyliğe geçiş Osman Bey Dönemi'nde, beylikten devlete geçiş ...... Dönemi'nde gerçekleşmiştir.

Tarih Öğretmeni Kemal Bey derste “Osman Bey'in gaza liderliği vasfını Allah'tan aldığını belirten ve Kayıların liderini destekleyen bölgenin ahi başı ve saygın dervişidir.” demiştir.

Osmanlıların fethettiği yerlerde Türkleştirme ve Müslümanlaştırma siyaseti izlemesi;

I. egemenlik sahasının genişlemesi,
II. yer adlarının Türkçeleştirilmesi,
III. kalıcı bir siyasal egemenlik kurulabilmesi

Osman Bey Dönemi'nde Domaniç Beli Savaşı'nda İnegöl Tekfuru'nun yenilmesi sonrasında şehirde,

Kilise camiye çevrilmiş, Osman Bey adına hutbe okunmuştur.
Pazar kurulmuş ve vergilendirme belirlenmiştir.
Dursun Fakih kadı olarak görevlendirilmiştir.

Ertuğrul Gazi Dönemi'nde aşirete dayalı yönetim anlayışı ön plandayken, Osman Gazi siyasi yapıyı beylik düzenine göre yapılandırmıştır. Orhan Gazi ise beylikten devlete geçişi sağlayacak teşkilatlanmalara giderken, I. Murat yönetim organizasyonunu büyük oranda tamamlamıştır.

Bu bilgilere göre Osmanlı Devleti’nin kuruluş sürecindeki yönetim anlayışıyla ilgili,

I. Fetihlere bağlı olarak yeni kurumlar oluşturulmuştur.
II. Yönetim organizasyonunda yabancı etkisi belirginleşmiştir.
III. Ülkenin ihtiyaçları göz önünde bulundurularak düzenlemelere gidilmiştir.

Ertuğrul Gazi vefat ettiğinde 4.800 km'lik bir alanda egemenlik süren Kayılar, Osman Gazi Dönemi’nden başlayıp yükseliş sürecine kadar hızlanarak artan fetihlerle yirmi bin kat büyümüştür.

Osman Bey önce fethetmek istediği bölgenin çevresini ve yollarını kontrol altına almıştır. Daha sonra tepki çekmeden çevrelediği asıl hedefinin üzerine harekât düzenlemiştir. Bu genişleme stratejisi fetihten önce bölge halklarıyla irtibata geçen derviş ve sûfîlerin çalışmaları sayesinde yerel halkın tepkisinin azaltılmasıyla daha da kolaylaştırılmıştır.

Osman Bey'in izlediği bu fetih stratejisinin;

I. planlı ve aşamalı yürütülme,
II. sivil toplum oluşumlarının desteğiyle sürdürülme,
III. askerî, psikolojik, sosyolojik taktik ve yöntemler içerme