Manzume ve Şiir Ayrımı - 1

I. 

Bu bir hamal küfesiymiş... Acep kimin? Derken;
On üç yaşında kadar bir çocuk gelip öteden,
Gerildi, tekmeyi indirdi öyle bir küfeye:
Teker meker küfe bitap düştü ta öteye.
-Benim babam senin altında öldü, sen hâlâ 
Kurumla yat sokağın ortasında böyle daha!
O anda karşıki evden bir orta yaşlı kadın 
Göründü:
-Oh benim oğlum, gel etme kırma sakın!
Ne istedin küfeden yavrum? Ağzı yok, dili yok
II.
Kimse onaramaz aşkın yıpranmış kumaşını 
tıpatıp biçmiş içimize o usta makastar 
eğirip ipek ipliğini göğün mavi ipeğinden 
geçirmiş acılarımızın paslanmaz iğnesine 
hiç benzemez o umutlarımızın çürük ipliğiyle 
teyelliyerek diktiğimiz günlük giysimize 
aşk ruhlarımıza giydirilen bayramlık giysi 
ışıldar üstünde sevincin elmas düğmeleri 
oyulmuş iki yürekten dökülmüş bir toka 
tam bir oturmuşlukla geçer uçları birbirine

(I) Ölçülü ve kafiyeli (manzum) şekilde yazılmış, anlatmaya dayalı metinlere “manzum hikâye” adı verilir. (II) Manzum hikâyede olay örgüsü, kişi, zaman ve mekân unsurları vardır. (III) Karşılıklı konuşmalara yani diyaloglara yer verilir. (IV) Manzum hikâyelerde, estetik kaygı yoktur; daha çok öğretici konular, akılda kolay kalınması istenen düşünceler işlenir. (V) Manzum hikâyenin ilk örneklerini Halit Ziya, “Mezardan Sesler” adlı eseriyle vermiştir.

Bir zaman vardı ya tarih-i mukaddes modası...
Yeni yaptırdığı köşkün büyücek bir odası,
Mutlaka eski tasâvir ile zinetlensin 
Diye, ressam aratır hayli zaman bir zengin 
Biri peyda olarak, ben yaparım, der, kolunu 
Sığayıp akşama varmaz, sekiz arşın salonu 
Sıvar, amma ne sıvar! Sahibi der:
- Usta bu ne?
Kıpkızıl bir boya çektin odanın her yerine!
- Bu resim; askeri basmakta iken Firavn’ın,
Bahr-i ahmer yarılıp geçmesidir Musa’nın.
- Hani Musa be adam?
- Çıkmış efendim karaya!
- Firavun nerde?
- Boğulmuş!
- Ya bu kan rengi boya?
- Bahri-ahmer, ay efendim, yeşil olmaz ya bu da! 
Çok güzel levha imiş, doğrusu şenlendi oda!
Mehmet Akif