Milli Edebiyat Dönemi Hikayesi - 2

Pencere önünde duran ve dört gün evvel ev sahibesinin hediye ettiği küçük saksıdaki sümbüle doğru eğildi. Onu kokladı... İrkildi... Çekildi. Düşündü... Ağlayarak tekrar saksının üstüne kapandı... Kaldı. Sağ avucuyla çiçeği yüzüne, gözüne çekti, sürdü. Yine kokladı, kokladı, kokladı. Bilincinde bir baygınlık, gönlünde bir aşk, bir secdede kendinden geçme hissi vardı...

Yazarın ilk eseri olan Haristan ve Gülistan, masalsı bir hikâye tadındadır. Söz konusu eserde Haristan, içinde hiç kadın bulunmayan ve kadın tanımayan bir adayı simgeler. Gülistan ise sadece kadınlardan oluşan bir adadır. Saadet bu iki adanın birleşmesiyle mümkündür. Sanatçının öykü türündeki diğer önemli eseri ise Çağlayanlar’dır.

Türk edebiyatının ilk kadın hikâyecisi olan ..............., ilk hikâye kitabını 1910 yılında Harap Mabetler ile vermiştir. Kadın duyarlılığının ilk temsilcisi olarak bilinmesine rağmen yazar “hemen her eserinde bir kadın değil, erkekleşmiş bir kadın gibi davranmaya çalışmıştır. Harap Mabetler’den sonra Dağa Çıkarı Kurt ve Kubbede Kalan Hoş Seda yazarın diğer hikâye kitaplarıdır.

Türk toplumunun, içerisine düştüğü girdaptan kurtarılması için girişilen mücadele yıllarında, kurtuluş ideolojilerinden olan Türkçülük akımının edebiyattaki yansıması olan Millî Edebiyat Dönemi’nin en ünlü hikâye yazarıdır.

“ Ben Anadolu’yu bir köylü olarak gördüm ve anlattım.” diyen yazarın “Memleket Hikâyeleri” , çığır açmak bakımından bugünkü hikâyeciliğimizin temelini teşkil eder. Bu hikâyeler kötü ve acı yanları olduğu kadar, iyi ve neşeli yanları da gören bir Maupassant realizmi içinde yazılmıştır. Anadolu’nun sefaleti, geriliği kadar, asilliği ve yüceliği de anlatılmıştır. Yazar, viraneler ve bozkırlar arasında, mamureler, gülistanlar da olduğunu göstererek Anadolu’yu her yanıyla anlatmıştır.

Pencere önünde duran ve dört gün evvel ev sahibesinin hediye ettiği küçük saksıdaki sümbüle doğru eğildi. Onu kokladı... İrkildi... Çekildi. Düşündü... Ağlayarak tekrar saksının üstüne kapandı... Kaldı. Sağ avucuyla çiçeği yüzüne, gözüne çekti, sürdü. Yine kokladı, kokladı, kokladı. Bilincinde bir baygınlık, gönlünde bir aşk, bir secdede kendinden geçme hissi vardı...

Refik Halit Karay dendiğinde akla gelen ilk yapıt olan ............., aynı zamanda Türk edebiyatının da en önde gelen öykü kitaplarından biri sayılmaktadır. Yayımlandığı yıldan beri tazeliğini koruyarak günümüze kadar gelen bu yapıtta toplam 18 öykü yer alır. Öykülerin büyük çoğunluğu sürgünde bulunduğu yıllarda yazılmıştır. Dolayısıyla ilk dikkati çeken şey, kasaba insanının tasviridir. Zira o döneme kadarki hiçbir yapıtta köy ve kasaba insanı bu derece derinlemesine ele alınmamıştır.