Milli Edebiyat Romanı - 3

……… tek yanlı bir eleştiri yüklediği ve olay örgüsünü tematik güç Kaya adlı başkişisinin çevresinde geliştirdiği .……. romanı, yazılış tarihinden 20 yıl sonrasının politik, sosyal gelişmelerini işlediği tezli bir eserdir. Türkçülük düşüncesinin uygulama alanı bulduğu bu roman, yapı bakımından aşkı ve ülküleri arasında bocalayan bir kadının çevresinde Türkçülük- Osmanlıcılık çatışması üzerine kurulur.

..... , Küçük Paşa ile Anadolu coğrafyasına açılır. O, aynı yıllarda Anadolu’dan söz eden ve köy ile köylüye romantik bir dikkatle bakan yazarlardan farklı olarak natüralist bir dikkatle yoksulluk sahneleri üzerine eğilir. Bürokratlığından gelen bir alışkanlıkla gereksiz ayrıntıları, özellikle merkezde olan idarenin taşradaki durumunu bir rapor hâlinde okura sunmaktadır. Kendisinin de çekincesiz söylediği gibi onun amacı, roman yazmaktan öte Anadolu ve köy gerçeğini gözler önüne sermektir

I. ..... , Üç İstanbul romanında İstanbul, Aksaray’da yaşayan yoksul kahramanının yükselişe geçen yaşamına, İstanbul’un Meşrutiyet, İttihat Terakkive Mütareke dönemlerini, ikili bir aşk öyküsü içinde anlatır. (Mithat Cemal Kuntay)
II. ..... , İstanbul’un İçyüzü romanında Meşrutiyet Dönemi İstanbul’unu, bir aşk öyküsü çerçevesinde, siyasal, toplumsal yaşamıyla iç içe anlatır. (Refik Halit Karay)
III. Türk kültür tarihinde Millî Edebiyat ibaresini ilk defa Ati-i Edebimiz başlığıyla Genç Kalemler dergisinde ..... kullanmıştır. (Namık Kemal)
IV. ..... , Vurun Kahpeye adlı romanında Kurtuluş Savaşı yıllarını ele almıştır. (Halide Edip Adıvar)
V. Panorama I-II romanında ..... , 1923-52 yılları arasındaki Cumhuriyet Türkiye’sinin genel görünümünü, bir kısım idealist aydınların gözüyle betimler. (Yakup Kadri)

Halide Edip’in Emile Zola’ya armağan ettiği ...…….  romanı; delilik, çıldırma belirtileri, bulaşıcı ve kuşaktan kuşağa geçen zührevî hastalıklara dair kalıtımsal özellikleri üç kuşak üzerinde uygulaması ve olay yeri ile öykü kişisinin ilişkisi üzerine kurulmuş betimlemeleriyle öteki romanlarından ayrılır.

Ömer Seyfettin eserlerinde çeşitli konuları işler:

I. Başını Vermeyen Şehit hikâyesinde Peçevi tarihinden aldığı bir olayı işlemiştir.
II. Kızılelma Neresi hikâyesinde Kanuni’nin gitmek istediği bir yeri anlatmıştır. Nere olduğu belli olmayan Kızılelma Türk idealinin sembolüdür.
III. Teke Tek hikâyesinde Türklerin fethettiği ülkelerde gösterdiği adalet ve hoşgörüyü anlatır.
IV. Pembe İncili Kaftan’da gururlu Safevi hükümdarına elçi olarak giden Muhsin Çelebi’nin cesareti, gururu, millet sevgisi üzerine yaptığı fedakârlığı anlatmıştır.
V. Kaşağı adlı romanında Bulgar askerlerinin kendi halkına dahi ne derece zülüm yaptığını anlatmıştır.

....... önce Fecriati, sonra Yahya Kemal’in yanında bir Nev-Yunanilik tecrübesinden sonra Millî Edebiyat’ın yazarı olur. Kiralık Konak’ın Hakkı Celis’inin yaşadığı Servetifünun şiir estetiğinden millî şiir estetiğine geçiş tecrübesi bizzat yazarın kendisine ait bir tecrübesidir. Başlangıçta Yeni Lisan'ın dil görüşlerine de karşı çıkan yazar, kısa zamanda bu dil ve edebiyat anlayışının etki alanına girer.

I. II. Meşrutiyet Dönemi parti kavgalarına yer verme
II. Türklerin eski yurdu Orhun Nehri kıyılarına yapılan bir ilmi seyahati anlatma
III. Bir din kurumu olan Bektaşi tekkelerinin Meşrutiyet Devri’ndeki durumunu anlatma
IV. II. Abdülhamit Dönemi’nin toplumsal yaşamını yansıtma

Naim Efendi; kızı Sakine Hanım, damadı Servet Bey, torunları Seniha ve Cemil’le bir konakta yaşamaktadır. Damadı Servet Bey, Batılı yaşam biçimini taklide çalışır ve çocuklarını bu bakışla yetiştirir. Hakkı Celis Seniha’yı karşılıksız seven olumlu bir kişiliktir. Seniha ise para düşkünü Faik ile birlikte olur. Hamile kaldığını öğrenince Avrupa’ya gider. Dönüşünde düşkün kadın örneği olmuştur. Servet Bey aileyi bir apartman dairesine taşır. Naim Efendi konakta tek kalır Hakkı Celis şehit olur.

Mektup biçiminde yazılan Handan adlı eser, psikolojik roman niteliği taşır. Kolejde okutulmuş, özel derslerle yetiştirilmiş Handan’ın zengin, maddi, dış görünüşe önem veren Hüsnü Paşa’yla evlenmesi, ikisi arasındaki uyuşmazlığın yarattığı mutsuzluk, genç kadının yeğeni Neriman’ın kocası Refik Cemal’a duyduğu eğilimin aşka dönüşmesi romanın konularındandır. Handan sonunda vicdan azabından ölür.