Mitoz Bölünme - 5

Mitoz bölünmeyle çoğalan bir hücrede;

I. profaz evresinde iğ ipliklerinin oluşması,
II. sitoplazmanın boğumlanması,
III. golgi aygıtından ayrılan keseciklerin hücre plağı (orta lamel) oluşturması,
IV. kromatitlerin paketlenerek, kromozomların şekillenmesi,
V. kromozomların kinetokorlardan iğ ipliklerine tutunması

Çok yıllık bir bitkinin bölünür doku hücrelerinin yaşam döngüsü aşağıda verilmiştir.

Buna göre, bu bitki hücresinin hayat döngüsü ile ilgili,

I. Profaz evresinde iğ iplikleri kromozomlara bağlanır.
II. İnterfaz evresinde hücrenin hacmi artar.
III. Metafaz evresinde sitoplazma bölünür.
IV. Anafaz evresinde kardeş kromatitler ayrılır.

Kanser hücreleri bölünerek tümör adı verilen büyük hücre yığınları meydana getirir. Tümörler iyi huylu (benign) ya da kötü huylu (malignant) olabilir.

Benign tümörler, yavaş büyürler ve geliştikleri dokuda kalmaya devam ederler. Malignant tümörler ise bulundukları dokuda çoğaldıkları gibi kan ve lenf yoluyla diğer dokulara
yayılarak oralarda da bölünmeye devam edebilirler. Metastaz olarak adlandırılan bu yayılma, organların normal fonksiyonlarını yapmalarına engel olur.

Buna göre,

I. Benign tümörlerin vücuda yayılma yetenekleri yoktur.
II. Bazı kanser hücreleri, kan veya lenf sıvısı ile taşınabilir.
III. Malignant tümörlerle mücadele edebilmek, benign tümörlerle mücadele etmeye göre çok daha zordur.

Mitoz bölünmeyle ilgili,

I. Tek hücreli canlılarda üremeyi sağlar.
II. Bölünme sonucu oluşan iki yavru hücrenin kalıtsal özellikleri birbirinden farklıdır.
III. 2n ve n kromozomlu hücrelerde gerçekleşebilir.

Deneysel bir çalışmada sırasıyla şu işlemler yapılıyor:

• İnterfazın erken evresindeki bir hücreye, interfazın ileri evresindeki bir hücrenin içeriği aşılanıyor.
• Aşılanmanın yapıldığı hücrede DNA eşleniyor, hücre büyüyor ve bölünüyor.

Buna göre,

I. İnterfazın ileri evresindeki bir hücrede DNA replikasyonunu uyaran maddeler bulunur.
II. Hücre bölünmeden önce DNA’sını eşler.
III. Dışardan müdahale ile henüz bölünme aşamasına ulaşmamış hücreler bölünmeye zorlanabilir.

Aşağıdaki şekil, interfazın G1 evresinde olan bir hücrenin çekirdeğindeki kalıtım materyalini şematik olarak göstermektedir.

Buna göre, bu hücre ile ilgili,

I. 2n = 6 kromozomlu bir hücredir.
II. İnterfazın sonunda DNA ve kromozom miktarı iki katına çıkar.
III. Mitozun anafaz evresinde hücrede 12 kromozom sayılır.
IV. Mitozun telofaz evresinde oluşan her yeni çekirdeğin içinde altışar tane kromatin iplik bulunur.

Bir bitki hücresinin mitoz bölünmesine ait bazı evreler aşağıda gösterilmiştir.

“Büyüme, gelişme ve yıpranan kısımların onarılmasını mitoz bölünme ile sağlayan canlılara aşağıdakilerden hangisi örnek verilemez?”