Mustafa Kemal' in Çocukluk Dönemi ve Öğrenim Hayatı - 2

Mülkiye Rüştiyeleri ve Askerî Rüştiyeler, ilk olarak Padişah II. Mahmut döneminde İstanbul’da açılan ve ortaokul seviyesinde eğitim veren kurumlardı. Rüştiyelerden mezun olanlar, o dönemde devletin idari birimleri de dahil olmak üzere çeşitli kurumlarda meslek sahibi oluyorlardı. İlk olarak Selânik Mülkiye Rüştiyesine kaydolan Mustafa burada eğitim görmekten pek memnun kalmadı ve bu okuldan ayrıldı. Çocukluk hayallerini gerçekleştirebilmenin ve çok sevdiği askerlik mesleğine girebilmenin yollarını aramaya başladı.

Mustafa Kemal, Manastır Askerî İdadisinde geleceğin ünlü hatip ve şairi Ömer Naci ile tanışmış ve arkadaş olmuştur. Ömer Naci, Mustafa Kemal’e Tevfik Fikret’in ve Namık Kemal’in eserlerini tanıtmış ve sevdirmiştir. Yakın arkadaşı Ali Fethi Okyar’ın Fransızcaya hâkimiyeti oldukça ileri bir seviyedeydi. Onun aracılığıyla Rousseau, Voltaire ve Montesquieu gibi Aydınlanma Çağı Fransız düşünürlerin eserleriyle tanışmıştır. Mustafa Kemal, vatan ve millet sevgisinin oluşmasında Namık Kemal’den; hak, adalet ve özgürlük kavramlarında Tevfik Fikret’ten; Türk milliyetçiliği duygusunda Ziya Gökalp’ ten millî kültür, millî birlik ve beraberlik konularında ise Mehmet Emin Yurdakul’dan etkilenmiştir.

Mustafa’nın doğduğu ve çocukluğunun geçtiği günümüzde Yunanistan sınırları içinde kalan Selânik, Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki gelişmiş şehirlerinden biriydi. İşlek bir limana sahip olmasının yanı sıra Avrupa’yla olan demir yolu bağlantısı, şehirde ticari ve ekonomik hayatı canlandırmıştı. Selânik, Osmanlı’nın Batı’ya açılan kapısı konumundaydı. Türklerle birlikte Rum, Sırp, Yunan, Bulgar ve Yahudi gibi toplulukların birlikte yaşadığı bir şehirdi. Selanik’te Türkçe, Rumca, Bulgarca ve İbranice yayımlanan resmi vilayet gazetesinin yanı sıra Avrupa’da çeşitli dillerde basılan gazete, dergi ve kitapları takip etme imkanı da vardı.

Aşağıda Mustafa Kemal’e ait bazı sözler verilmiştir. 

• “Yolunda yürüyen bir yolcunun yalnız ufku görmesi kâfi değildir. Muhakkak ufkun ötesini de görmesi ve bilmesi lâzımdır.”

 • “Ulusal egemenlik öyle bir nurdur ki, onun karşısında zincirler erir, taç ve tahtlar yanar, mahvolur.” 

• “Yurt toprağı, her şey sana feda olsun kutlu olan sensin hepimiz senin için fedaiyiz.” 

• “Artık insanlık kavramı, vicdanlarımızı temizlemeye ve duygularımızı yüceltmeye yardım edecek kadar yükselmiştir.”