Mustafa Kemal' in Fikir Hayatını Etkileyen Olaylar ve İlişkiler - 1

Mustafa Kemal Manastır Askerî İdadisinde vatan ve hürriyet şairi Namık Kemal’i, Türkçülüğün önemli isimlerinden Mehmet Emin Yurdakul’u ve Ziya Gökalp'i eserlerinden tanımıştır. 

Bu göre, Mustafa Kemal ile ilgili;

 I. Askerî eğitim almıştır. 

II. Milliyetçi yazarların kitaplarını okumuştur.

 III. Farklı yazarlardan etkilenmiştir,

Mustafa Kemal, Manastır Askerî İdadisi’ni bitirdikten sonra İstanbul Harp Okulu’nda eğitim hayatına devam etmiştir. İstanbul, Osmanlı Devleti'nin başkenti olmasından dolayı sosyal, ekonomik ve siyasi yönden büyük bir öneme sahiptir. Mustafa Kemal, başkent İstanbul’da kaldığı sürece ülkedeki sorunları yakından takip etmiş, sorunlara çözüm bulabilmek amacıyla arkadaşlarıyla toplantılar yapmıştır.

Selanik Askerî Rüştiyesi’ndeki Fransızca öğretmeni Yüzbaşı Nakiyüddin Bey, Mustafa Kemal’e “Sen bu Fransızcanın peşini bırakma” diyerek desteklemiş, Onun yabancı dil bilgisinin temelini ve sevgisini oluşturmuştur. Yabancı dil sevgisinin gelişmesi için farklı kaynaklara ulaşmasını sağlayacak eğitsel ortamlar hazırlamıştır. Fransızca öğrenmesi Mustafa Kemal’e Fransız filozoflarından bazılarını o dönemde inceleme, anlama olanağı da sağlamıştır. Sadece Fransız filozoflarını değil, yabancı dille ilgili askerî, siyasi, ekonomik ve sosyolojik alandaki kaynaklara da ulaşması, onları irdelemeye başlaması, Mustafa Kemal’e yeni ufuklar açmış, kararlarında etkililiğini artırmıştır. Yüzbaşı Nakiyüddin Bey, Mustafa Kemal’in yabancı dil sevgisinin yanında ilk gençlik dönemlerinde bağımsızlık, vatan sevgisi, Türk kültürü gibi düşüncelerinin sağlam temellerinin oluşmasını sağlamıştır.

Mustafa Kemal Harp Okulu ve Harp Akademisinde iken dergi ve gazete çıkarma çalışmaları ile arkadaşlarına konferans niteliğinde konuşmalar yapmıştır.

Mustafa Kemal ile ilgili; 

I. Türk düşünürler, daha çok milliyetçilik ve vatanseverlik açısından etkilemiştir. 

II. Yabancı düşünürler, öncelikle adalet, insan hakları, özgürlük, demokrasi ve eşitlik kavramları açısından etkilemiştir.

 III. Türk milliyetçiliği konusunda en çok etkilendiği yazar Tevfik Fikret’tir.

 IV. Manastır’da okuduğu dönemde vatan ve hürriyet şairi Namık Kemal’den fikri yönden etkilenmiştir.

Aşağıda XIX. yüzyılda yaşanan bazı durumlar verilmiştir.

 • Balkan milletleri Fransız İhtilali’nden etkilenerek bağımsızlık çabaları içine girmişlerdir.

 • Osmanlı Devleti üzerinde çıkarları olan emperyalist devletler Balkan milletlerini kışkırtmışlardır.

Atatürk, bir taraftan J.J. Rousseau’nun Cumhuriyetini diğer taraftan Montesquieu'nun Monarşi adlı eserini okumuş olması görüşlerini koşullara göre değil olması gereken hukuksal, demokratik, laik bilimsel bir düşünce mantığı içerisinde ortaya koymasında etkili olmuştur. Atatürk’ün “Egemenlik kayıtsız şartsız ulusundur.” sözlerinin kaynağını J.J. Rousseau’nun belirttiği kavramlar ve okuduğu diğer bilgi birikimleri oluşturmaktadır. Atatürk, Ziya Gökalp’in bütün kitaplarını da okuyup bilgi edinmiştir. Özellikle Gökalp’in ‘Türk Medeniyet Tarihi” isimli kitabı Atatürk’ün üzerinde önemli etkiler bırakmıştır. Gökalp, Atatürk’ün yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş fesefesi ile ilgili düşünce yapısının oluşmasında özel ve önemli bir yere sahip olmuştur.