Nazım Türü, Nazım Biçimi, Durak, Tapşırma, Mahlas, Manzume - 1

Sığınmış öyle giderken, hemen ayaklarına
Delilimin koca bir şey takıldı... Baktım ki:
Genişçe bir küfe yatmakta, hem epey eski.
Bu bir hamal küfesiymiş... Aceb kimin?
Derken; On üç yaşında kadar bir çocuk gelip öteden,
Gerildi, tekmeyi indirdi öyle bir küfeye:
Teker meker küfe bitâb düştü ta öteye.
- Benim babam senin altında öldü, sen hâlâ
Kurumla yat sokağın ortasında böyle daha!
O anda karşıki evden bir orta yaşlı kadın
Göründü:
-Oh benim oğlum, gel etme kırma sakın!
Ne istedin küfeden, yavrum?
Ağzı yok dili yok.
Baban sekiz sene kullandı...

I. Metin

Bursa’da bir eski cami avlusu,
Küçük şadırvanda şakırdıyan su;
Yeşil türbesini gezdik dün akşam,
Duyduk bir musikî gibi zamandan

….

Çinilere sinmiş Kur’an sesini.
Fetih günlerinin saf neşesini
Aydınlanmış buldum tebessümünle.

II. Metin

Artarak gönlümün aydınlığı her saniyede
Bir mehâbetli sabah oldu Süleymâniye'de
Kendi gök kubbemiz altında bu bayram saati,
Dokuz asrında bütün halkı, bütün memleketi

…

Yer yer aksettiriyor mavileşen manzaradan,
Ordu-milletlerin en çok dövüşen, en sarpı
Adamış sevdiği Allah'ma bir böyle yapı.
En güzel mâbedi olsun diye en son dînin
Budur öz şekli hayâl ettiği mîmârînin.

Bir şiirin nazım biçimi belirlerken şiirin,

I. tema
II. nazım birimi
III. ölçü
IV. kafiye örgüsü

I. Metin                                                          

Öpkem kelip ogradım
Arslanlayu kökredim
Alplar başın togradım
Emdi meni kim tutar

Günümüz Türkçesi

Öfkelenip dışarı çıktım.
Arslan gibi kükredim.
Yiğitler başını doğradım
Şimdi beni kim tuta

II. Metin

Bir yiğit de anasından doğunca
Kurağaçta bir dal bitmiş gibolur
Yaşı varıp on beşine değince
Yükünü kumaştan tutmuş gibolur

I. Metin

Ben güzele güzel demem
Güzel benim olmayınca
Tomurcuk gül gazel olur
Vaktinde derilmeyince

II. Metin

Hasretinle geçiyorken bu gençlik çağım
Ey sevdiğim, ben ümitsiz değilim gene
Ak düşünce saçların kumral rengine
Kollarında son aşığın ben olacağım

I. Metin

II. Metin

Can evimden vurdu felek neyleyim
Ben ağlarım çelik teller iniler
Ben almadım toprak aldı koynuna
Yârim diyen bülbül diller iniler

Düşünen bir kafaya sahip ve içinde bulunduğu toplumun sıkıntılarına çare bulup bu ızdırapları dindirmeyi kendine dert edinen bir aydın olan Mehmet Âkif Ersoy, tüm şiirlerini,
milletine karşı duyduğu “sorumluluk hissi”yle ve en önemli sermayesi diyebileceğimiz “samimiyetiyle yazar.