Neden Tarih - 1

Tarihin bir bilim dalı olarak kabul edilmesinde;
 

I. metodolojik yöntemlerinin bulunması,
II. kaynaklarını eleştirel açıdan değerlendirmesi,
III. yardımcı bilimlerden yararlanması

Tarih dersinde 12 Eylül Darbesi’ni anlatmak isteyen Mehmet Öğretmen dersine aşağıdaki kaynağı öğrencilere göstererek başlamıştır.

Her padişah döneminde yapılan eklemelerle çeşitlenen
ve özellikleri gelişen aşağıdaki Osmanlı devlet arması
son şeklini XIX. yüzyılda, II. Abdülhamid Dönemi'nde
almıştır.

Geçmişin bilimsel bir bakış acısıyla incelenmesi olarak
tanımlanan tarih, sosyal bilimlerin önemli disiplinlerinden
biridir. Geçmişten bugüne tarih biliminin gelişimi
incelendiği zaman, bu bilim dalının çeşitli amaçlar için
kullanıldığı görülmektedir.

Tarih dersinde aşağıdaki sorulara muhatap olan öğretmen;
“İnsanlarda geçmişi öğrenmenin gizemi hep var
olmuştur. Bu gizem onları, tarihin zaten yapanı insan
olduğu için daha çok bu konuyla ilgilenmeye sevk
etmiştir. Öyle ki tarihçi Collingvvood bu konuyla alakalı
olarak şu tespitte bulunur: Tarih, insanın kendisine ilişkin
bilgisi için vardır. Tarih, insanın kendini tanımasıdır.
insanın zaman içinde neler yaptığını, ne olduğunu
ortaya koyar. Ve neler yapabileceğinin tek ipucudur.”
diyerek sorulara cevap vermiştir.
Ahmet: Niçin tarih öğreniriz?
Berra: Tarihe olan ilgi ne zaman başlamıştır?
Taha: Tarih bir bilim midir?
Safiye: Geçmişi bilmenin ne yararı var?
Gökçen: Tarihin öznesi kimdir?

I. Abdülhamit Dönemi ne ait yukarıdaki sikkeyi incelemek isteyen bir tarihçi;
 

I. iktisat,
II. paleografya,
III. nümizmatik

Tarih araştırmalarında yapılmaması gereken bir yanlışlık da anoloji/benzeşim kurma hatasıdır.
 

Tarihsel kavram, kurum ve gelişmelerin farklı mekan ve zaman dilimlerinde benzerliklerini arama düşüncesi tarihi olayların;
 

I. biricik olma,
II. öznel olma,
III. dönemsel koşulların ürünü olma

Bilim insanı Arnold Toynbee’nin tarihçiyi anlatırken kullandığı “bir ayağı bugünde bir ayağı geçmişte; gözlerini geleceğe diken adam” tiplemesi dikkate alındığında:
 

I. Tarih; geçmiş, bugün ve gelecek arasındaki kesintisiz bir bütünlüktür.
II. Nedensellik tarih araştırmalarının merkezinde yer almalıdır.
III. Tarihi yalnızca geçmişin bilgisi olarak düşünmek yanıltıcıdır.