Neden Tarih - 2

Tarih öğretmeni dersine: "Geçmiş, bizim için bugünün
ışığında anlaşılabilir ve bugünü tümüyle ancak geçmişin
ışığında anlayabiliriz.” diyerek başlamıştır.

Tarih öğretmeninin bu sözüyle; 

I. tarihin süreklilik algısı ile anlaşılabileceği,
II. tarihin işlevsel amaçlarının olduğu,
III. tarihte zamansal dönemlendirmenin sorgulanması gerektiği

Tarih eğitimcisi Gustav Jahoda, “Ne zaman tarihi düşünsek,
onu tarihleriyle, kronolojik ardışıklıkla hatırlarız.”
demiştir.

Bir zaman dilimi içinde meydana gelen gelişmelere
— bu gelişmelerin uzun zaman içinde kanunlara
dönüşmesi, yeni bir hal alması ve topluma tesir etmesine
de -— denir.

iktisat tarihçilerinden Otto Hintze'nin “biz sadece sıradağları
ve dorukları değil, dağların eteklerini de; yalnızca
yüzeyin derinliklerini değil, bütün kıta ülkesini bilmek
istiyoruz.” çağrısını yaptığı XX.yüzyılın başında ortaya
çıkan Annales Tarih Okulu tam da Hintze’nin istediği
şeyi yapmayı amaçlamış ve yüzyıllar boyunca hakim
olmuş olan vakanüvist (olay anlatıcılık) tarih yazımını
ve XIX. yüzyılda hüküm sürmüş olan “olgucu tarih
anlayışfnı değiştirmeyi hedeflemiştir.
 

Buna göre Annales Okulu’nun tarih anlayışında;
 

I. disiplinlerarası bir yaklaşımın benimsenmesi,
II. siyasi ve askerî konulara ağırlık verilmesi,
III. sorun ve birey odaklı sosyal disiplinlerle işbirlikçi
bir tarih anlayışı geliştirmesi

XIX. yüzyılda “sadece olmuş olanların yazılması”
gibi bir iddia ile yeniden tanımlanan tarih biliminin
aydınlanma felsefesinin yoğun bir şekilde hissedildiği
bu dönemde modern bilimler sınıflaması içinde
yer alabilmesi için;
 

I. metodolojik yöntemlerinin çeşitlenmesi,
II. belgelere dayalı olarak inşa edilmesi,
III. tenkitçi bir yaklaşımla incelenmesi

Tarih, geçmiş olmadığı gibi, günümüze ulaşabilmiş
geçmiş de değildir. Günümüze ulaşabilmiş belgelere
dayanarak geçmişin belirli parçalarının yeniden kurulmasıdır.
Bu parçalar da, onları yeniden kuran tarihçinin
bugünkü koşullarıyla şu veya bu şekilde bağlantılı
olanlardır.
 

Buna göre tarih bilimiyle ilgili olarak;
 

I. tarihsel bilginin, geçmişin bütününü kuşatmadığı,
II. geçmişte yaşananların tekrarının mümkün olmadığı,
III. bugünün ve yarının köklerinin geçmişte olduğu

Geçmişte yaşananlar bir yap-boz’un parçaları gibi tarihçinin
önünde durmaktadır. Tarihçi birbirinden kopuk
gibi duran parçaları alarak büyük bir titizlikle bir araya
getirip hiç beklenilmeyen hatta tahmin edilemeyen bir
geçmiş-bugün veyahut gelecek portresini ortaya çıkarabilir.
Tarihçi bu parçaları birleştirirken kuşkusuz birçok
etmeni göz önünde bulundurmak zorundadır.

Tarih biliminin;
 

I. deney ve gözlem metodunu kullanamaması,
II. mutlak kanunlarının olmaması,
III. farklı bilimlerden yardım alması

Tarih Öğretmeni öğrencileriyle yaptığı bir sohbette:
“Tarih okumak, tarih öğrenmek ve tarih çalışmak yalnızca
profesyonel ya da amatör tarihçiler veya tarih
eğitimcilerinin ilgilendiği, üzerinde düşündüğü bir alan
olmamış; farklı sınıf, zümre ve gruplardan geniş kitleler
de bu alana her dönemde ilgi duymuştur.” demiştir.
Ardından sohbete katılan öğrencilerine tarihe duyulan
bu ilginin kaynaklarının neler olabileceğine dair çıkarımlarda
bulunmalarını istemiştir.
Öğrencileri de sırasıyla:
Hasan : Tarih, insanların, grupların ve toplumların nasıl davrandıkları hakkında bizlere bilgiler sunan bir hafıza deposu gibidir.
Serdar : Tarih bizim sosyal laboratuvarımız gibidir; geçmişten kalan veriler yaşadığımız dönemde karşılaştığımız karmaşık sorunlar karşısında doğru cevabı bulmamıza yardım eder.
Atıf : Tarih, toplumsal değişimi ve süreklilikleri aynı zamanda kırılmaları anlamamıza, toplumsal dönüşümün dinamiklerini ve aktörlerini tanımamızı sağlar.
Zeynep : Tarih, bilgi birikimi yoluyla kimlik edinmemizi sağlar. Ayrıca iyi bir vatandaş olmamıza katkı sağlar.
Cemre : Tarih, entellektüel bir uğraştır. Kendini ve içinde olduğu evreni anlamasının yoludur. 

cevaplarını vermişlerdir.