Osmanlı Devleti' nin Son Savaşı : 1. Dünya Savaşı - 1

Yarbay Mustafa Kemal, Çanakkale’deki Anafartalar Savaşı’nda cephanesi bittiği için geri çekilmek isteyen askerlere “Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde yerimizi başka kuvvetler ve başka kumandanlar alabilir.” diyerek onların direnme azmini artırmış ve savaşın gidişatını değiştirmiştir.

I. Dünya Savaşı’nın başladığı günlerde Osmanlı Devleti; seferberlik ilan etmiş, kapitülasyonları kaldırdığını duyurmuş, Boğazları ulaşıma kapatmış ve tarafsızlığını ilan etmiştir.

 Buna göre Osmanlı Devleti ile ilgili;

 I. Ordusunu savaşa girme ihtimaline karşı hazırlamaktadır.

 II. Savaştan yararlanarak ekonomik bağımsızlığını sağlamaya çalışmıştır.

 III. Başkentin güvenliğini sağlayacak tedbirler almıştır,

İtilaf Devletleri, Çanakkale Savaşları ile:

 • Çanakkale Boğazı’nı geçip İstanbul’u işgal ederek Osmanlı Devleti’ni teslim almayı,

 • Karadeniz’e geçip müttefikleri Rusya’ya yardım göndermeyi,

 • Elde edecekleri zafer sayesinde savaşa girmemiş devletleri kendi yanlarında savaşa çekmeyi hedeflemişlerdir.

 Buna göre Çanakkale Cephesi’nin açılmasında;

 I. Siyasi, 

II. Ekonomik, 

III. Kültürel

                                                                             Kafkas Cephesi 

Rus ordusunun saldırısı üzerine Enver Paşa komutasındaki Türk ordusu, 22 Aralık 1914 tarihinde Kafkaslarda Rusya’ya karşı saldırıya geçti. Osmanlı Devleti bu cepheyi açarak daha önce kaybettiği Kars, Ardahan ve Batum’u geri almak istiyordu. Ayrıca Osmanlı ve Almanya, İngiltere’nin Hindistan ile bağlantısını kesmek ve Rusya’yı Bakü petrollerinden uzak tutmak istiyordu.

Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı’nın başladığında savaşın dışında kalamayacağını anlayınca önce İngiltere’nin yanında savaşa girmek için uğraşmış ancak İngiltere çeşitli nedenlerle Osmanlı Devleti’nin bu isteğini reddetmiştir. İngiltere’nin bu şekilde davranmasında;

 I. Osmanlı Devleti’ni sömürge haline getirme isteği,

 II. Müttefiki Rusya’nın Osmanlı üzerindeki planları,

III. Osmanlı halifesinin dini gücünden yararlanmak istemesi

 Irak Cephesi  

İngiltere, Irak petrol bölgelerini ele geçirmek istiyordu. Bu amaçla İngiliz kuvvetleri, Basra’ya asker çıkararak Bağdat’a doğru ilerlemiştir. Bu ilerleyişleri sırasında Kut’ül-Amâre bölgesinde yaptıkları çatışmalarda İngilizler Türk kuvvetlerine yenilerek çok sayıda esir vermiştir. Bu yenilgiye rağmen, yeni birlik ve askerî malzeme ile desteklenen İngiliz kuvvetleri Bağdat’ı alarak Kerkük bölgesine kadar ulaşmıştır.

Osmanlı Devleti’nde Enver Paşa başta olmak üzere Almanya’nın yanında savaşa girme taraftarı olan devlet adamları, savaşı Almanya’nın kazanacağına inanıyordu. Böylece yakın dönemde kaybedilen bir kısım topraklar geri alınacaktı. Ayrıca Rusya’ya karşı açılacak bir cepheyle elde edilecek başarı sonucunda, Orta Asya Türkleri Rusya’nın egemenliğinden kurtarılacak ve Turancılık ideali gerçekleştirilmiş olacaktı.

İngilizlerin zırhlılarımıza el koymaları ve bedelini geri vermemeleri Hükümetin Almanlarla ittifak yapmasına sebep oldu. Rusya’nın Boğazlara saldırması karşısında vatanı başka şekilde savunmaya imkân kalmamıştı. Erkanıharbiyemizi onlara teslim ettik. Bütün seferberlik planlarımızı Almanlar yaptı. Bizler sadece onlara malzeme hazırladık. Onlardan gizli bir şeyimiz yok.” 

(Kâzım Karabekir, Birinci Cihan Harbine 

Neden Girdik, s.69-74)