Osmanlı Devleti'nin Siyasi Varlığına Yönelik Tehditler - 1

Mehmet Öğretmen tarih dersinde öğrencilerine Türkleri önce Avrupa’dan sonra Anadolu’dan atmak daha sonra geldikleri yer olan orta Asya’ya geri göndermek olarak bilinen şark meselesi ilk kez aşağıdakilerin hangisinde ifade edilmiştir şeklinde öğrencilerine soru sormuştur

Öğrencilerden :

Ömer:   Islahat Fermanı

Osman: Tanzimat Fermanı

Haşan:  Londra Konferansı

Alihan:  Viyana Kongresi 

Bahtiyar: Westphalia Antlaşması

Şeklinde cevap vermiştir.

3 Mart 1878’de İstanbul’da Ayastefanos Antlaşması imzalanmıştır. Panslavizm’in bir zaferi sayılan bu antlaşmayla Rusya bölgede çok avantajlı bir duruma gelmişti. Bu antlaşma ile Avrupa’daki dengenin Rusya lehine bozulduğunu gören Avusturya, İngiltere,Fransa ve Almanya bu antlaşmaya karşı çıkarak Berlin’de uluslar arası bir konferans toplanmasını sağlamıştır. İngiltere konferans öncesinde destek vermek şartı ile Kıbrıs’ı almasına rağmen kongrede gereken desteği vermemiştir.

Tüccarlardan ve siyaset adamlarından oluşan bir grup, Rusya’nın Karadeniz’deki önemli liman şehri Odesa’da Filiki Eterya adında gizli bir örgüt kurmuşlar ve uluslarının bağımsızlığı için mücadeleye başlamışlardır.

I. Sırbistan Karadağ’ın bağımsız olması

II. Romanya’nın bağımsız olması

III. Büyük Bulgaristan krallığının kurulması

IV. Osmanlı Devleti’nin yüklü miktarda tazminat ödemesi

V. Ermenilerin oturduğu topraklarda ıslahat yapılması

Yunan isyanı ilk önce 1820’de Eflak’ta başladı, Rumların asıl isyanı 1821’de Mora Yarımadası’nda başladı.

Rumların başarıya ulaşmasında,

I. Mehmet Ali Paşanın Osmanlı Devleti ne yardım etmesi

II. Tepedelendi Ali Paşa’nın isyan etmesi

III. Navarinde bulunan Osmanlı donanmasının yakılması

İtalya ve Almanya’nın siyasi birliğini sağlaması ile Avrupa topraklarında ki eski düzen bozulmuştur.

1798 yılında Napolyon’un Mısır’ı işgali üzerine İngiltere ve Rusya Osmanlı Devleti’ne yardım teklif etmişlerdir bu iki devletin desteği ile Osmanlı Devleti Fransa’yı Mısır’dan çıkarmıştır. Yaşanan gelişmeler Osmanlı siyasetini derinden etkilemiştir.

Mehmet Öğretmen tarih dersinde öğrencilerine Düvel-i Muazzama” olarak isimlendirilen devletler hangileridir şeklinde soru sormuştur.

Sırp isyanı 1804’te Kara Yorgi önderliğinde başladı. Sırp isyanın başlamasında

I. Fransız ihtilalinin getirdiği milliyetçilik ve özgürlük akımlarının etkisi

II. Rusya ve Fransa’nın kışkırtmaları

III. Osmanlı merkez ve taşra teşkilatının bozulması

Mehmet Öğretmen tarih dersinde öğrencilerine Kırım Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ne destek olan ülkeler hangileridir? şeklinde soru sormuştur.

Doğu Anadolu Bölgesi’nde bağımsız bir Ermeni devleti kurmak isteyen Avrupalı devletler anlaşmasının 61. maddesi ile Ermenilere bağımsızlık yolunu açmıştır.

Avrupalı devletlerin Doğu Anadolu Bölgesi’nde bağımsız bir devlet kurmak istemelerinde ,

I. Osmanlı Devleti’ni Rusya’ya karşı korumak

II. Doğu Anadolu bölgesinde Rus etkisini azaltmak

III. Bölgedeki çıkarlarının devamını sağlamak

1856’da imzalanan Paris Anlaşması’na göre,

I. Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğü Avrupalı devletlerin garantisi altında olacak

II. Osmanlı Devleti Karadeniz’de savaş gemisi bulundurmayacak

III. Osmanlı Devleti Eflak ve Boğdan birtakım haklar tanıyacak

Rusya’nın balkanlarda uygulamaya çalıştığı panslavizm politikası Osmanlı Devleti’ni rahatsız etmiştir.

Osmanlı Devleti zayıflamasına bağlı olarak Avrupalı devletler arasında XIX. yüzyıldan itibaren denge siyaseti izlemiştir.