Popülasyon Ekolojisi - 2

Popülasyon yoğunluğu; belirli bir alandaki ya da hacimdeki birey sayısıdır.

Buna göre,

I. Popülasyona yeni bireylerin eklenmesi veya bireylerin ayrılması popülasyon yoğunluğunu değiştirir.
II. Popülasyonların doğal yaşam alanlarının tahribatı popülasyon yoğunluğu etkilemez.
III. Popülasyon yoğunluğunun artması bireylerin besine ulaşmasını zorlaştırır.
IV. Popülasyon yoğunluğunun azalması bireyler arasındaki rekabetin artmasına neden olur.

Kümeli dağılım: Bireylerin belirli alanlarda toplandığı dağılım şeklidir.

Kümeli dağılımla İlgili,

I. Gruplar arası uzaklık farklılık gösterebilir.
II. Popülasyondaki bireylerin beslenme ve avcılardan korunma amacıyla oluşturduğu topluluklardır.
III. Grupların içerdiği birey sayıları farklılık gösterebilir.
 

Aşağıdaki grafik laboratuvarda Daphnia popülasyonu birey sayısı değişimini göstermektedir.

Buna göre,

I. Daphnia laboratuvarda S tipi büyüme modeline göre çoğalmaktadır.
II. Popülasyon 60. günde taşıma kapasitesinin üzerine çıkmıştır.
III. Popülasyon en yüksek birey sayısına 100. günden sonra ulaşmıştır.

Aşağıda X ve Y ile gösterilen popülasyon yaş piramitlerinde popülasyondaki bireylerin yaş gruplarına göre dağılımı verilmiştir.

Göç olaylarının görülmediği varsayılacak olursa bu grafiklerle ilgili,

I. X popülasyonunda genç ve üreme çağındaki bireylerin sayısı Y popülasyonundan daha fazladır.
II. Y popülasyonuna göre X popülasyonunda doğum ve ölüm oranı birbirine daha yakındır.
III. X popülasyonuna göre Y popülasyonunda genç ve yaşlı birey sayısı birbirine daha yakındır.

Bir popülasyona etki eden çevre direncinin maksimum seviyeye ulaşmasına,

I. popülasyonun kuruluş aşamasında olması,
II. popülasyondaki artışın logaritmik olması,
III. popülasyonun taşıma kapasitesine ulaşmış olması

J tipi büyümeyle ilgili,

I. Popülasyondaki bireyler fizyolojik kapasiteleri oranında üreyebilmektedir.
II. Salgın hastalıklar, mevsimsel değişiklikler birey sayısında ani azalışlara neden olabilir.
III. Üretme çiftliklerinde çoğaltılan canlı popülasyonlarında görülebilir.

Aşağıdaki tabloda Türkiye nüfusunun 1990-2020 yılları arasındaki nüfusu ve nüfus yoğunluğu gösterilmiştir.

Bu tabloya göre Türkiye nüfusuyla ilgili,

I. Nüfus yoğunluğu artmaktadır.
II. Nüfus artış hızı azalmaktadır.
III. Ölüm oranı doğum oranından daha fazladır.

Popülasyon ekolojisiyle ilgili,

I. Ekolojik nişleri aynı olan canlıları zamana bağlı sosyal değişiklerini ve nedenlerini inceler.
II. Canlıların biyotik faktörlerden nasıl etkilendiklerini araştırır.
III. Canlıların abiyotik faktörlerden nasıl etkilendiklerini araştırır.

Aşağıdaki grafikte ABD Kaliforniya'daki makilik alanlarda yaşayan farklı yoğunluktaki iki geyik popülasyonununun yaşam eğrisi gösterilmitir. (Bu geyik türünde bireylerin ömrü yaklaşık 10 yıldır.)

Buna göre,

I. Popülasyon yoğunluğunun artması yavru bireylerdeki ölüm oranını artırır.
II. Popülasyon yoğunluğundaki artış ergin bireylerdeki ölüm oranını etkilemez.
III. Yaşlı bireylerin hayatta kalma şansı düşük yoğunluklu popülasyonda daha fazladır.
 

Popülasyon büyüklüğü;

I. yoğunluk,
II. sıcaklık,
III. besin miktarı,

Bir geyik popülasyonunun besin miktarı sürekli arttırılıyorsa;

I. çevre direnci
II. yaşama alanı
III. hastalıklar
IV. doğum

Aşağıdaki grafik 1987’de Galapagos Adalarının birindeki büyük bir kaktüs ispinozu popülasyonunda erkeklerin yaş dağılımını göstermektedir.

Aşağıdaki şemada Galapagos adalarında yaşayan, bitki tohumlarıyla beslenen ispinoz kuşlarının gaga büyüklüğündeki değişim gösterilmiştir.

Birbirleriyle etkileşim hâlinde olan iki canlı türünden X, etkileşimden fayda sağlarken Y zarar görmektedir.

Buna göre X ve Y arasındaki etkileşimle ilgili,

I. X, parazit; Y, konak olabilir.
II. X, avcı; Y, av olabilir.
III. Kommensalizm türü bir etkileşim olabilir.