Romanın Yapı Unsurları - 1

Başkalarına benzemekten çok, başkalarından farklılıklarıyla ve kendisine özgü değer ve özellikleriyle belirginleşen kahramana “— ” adı verilir. Toplumsal bir tabakayı değil de sadece kendisini temsil eden kişidir. Toplum içinde kalmakla birlikte romanda öncelikle kendi kimliğini ve kişiliğini temsil eder. Kendi iç dünyası, şahsiyeti, başkalarına benzemeyen yönü ile görülür. Başka kahramanlara benzer veya ortak davranışlar ortaya koysa da bunları dışa vuran duyguları, tepkileri, sözleri ile diğer kişilerden ayrılır.

Öyküye kıyasla daha geniş bir anlatım türü olan — ; hayatı, gerçekçi ve geniş olarak ele alan, yaşanmış veya tasarlanmış olayları yer ve zaman belirterek bütün ayrıntılarıyla anlatan uzun yazılardır.

I. Yaşanmış ya da yaşanabilir özellikteki geniş ve ayrıntılı eserlerdir.
II. Gerçek hayattan alınan yapı taşlarıyla kurulan kurmaca bir evreni vardır.
III. Olayların ayrıntılı olması ve bir ana olay merkezinde çerçeve hikâyelerle kurulması yönünden hikâyeden ayrılır.
IV. Olaylar sadece ilahi bakış açısı ile anlatılabilir.
V. Tanzimat edebiyatı ile birlikte bize çeviriler yoluyla gelmiştir.
VI. Yazarın daha çok açıklayıcı anlatımı kullandığı bir türdür.
VII. Esas olarak Batı edebiyatında doğmuştur.

Kelime olarak “cins, tür, numune, örnek” anlamlarına gelmektedir. Roman, hikâye, destan gibi türlerde olayın merkezinde bulunan, ait olduğu toplumsal sınıfın veya zümrenin aynı özelliklerini üzerinde taşıyan kişiye “— ” denir. Romanda temsilcisi olduğu toplum katmanını temel özellikleriyle yansıtır. Genel niteliklerle donatılan ve daha önce çevremizde rastladığımız ve bildiğimiz bazı kişilik özelliklerini kalıplar şeklinde yansıtan kişidir. Birkaç yönü ile grubunu temsil eder, birçok yönü ile diğer kahramanlardan biridir

I. Dostoyevski’nin Suç ve Ceza romanının başındaki Raskolnikov ile romanın sonundaki Raskolnikov farklı nitelikler taşır. 

II. Balzac’ın Goriot Baba romanındaki Goriot, gerçek hayatta birçok örneğine rastlayabileceğimiz, evlatları için büyük fedakârlıklar yapan bir babadır. 

III. Reşat Nuri Güntekin’in Çalıkuşu romanındaki Feride, Cumhuriyet Dönemi’nin idealist kadın öğretmenini temsil eder.

Ayasofya ile Sultanahmet’in minarelerinin üst üste düştüğü; şehir, bazen dokuz, bazen yedi kandilli dev bir şamdan gibi yanar. Sarayburnu’na varmadan, Kumkapı açıklarından bir noktadan bakınca, birkaç saniyelik kısacık bir an, iki mabedin minareleri ve kubbeleri birbirine karışır. Geceleri minareler aydınlatıldığı zaman, limana gemiyle giren yolcu, karşısında önce dokuz, sonra yedi kandilli muhteşem bir şamdan görür.