Saf Şiir Anlayışı - 1

Ahmet Haşim, şiirle ilgili olarak şöyle der: “Şair ne bir hakikat habercisi, ne güzel konuşan bir insan, ne de bir yasa koyucudur. Şairin dili düzyazı gibi anlaşılmak için değil ama duyulmak üzere oluşmuş bir dildir.”

İşveyle, fısıltıyla, gülüşle.
Olmuş şeb-i sevdâ yine bî-hâb
Oklar gibi saplanmada kalbe,
Düştükçe semâdan yere meh-tâb…

Bûseyle kilitlenmiş ağızlar
Gözler neler eyler, neler isrâb;
Uçmakta bu âteşli havâda
Vuslat demi bir kuş gibi bî-tâb...

Öğretmen tahtaya aşağıdaki cümleyi yazdı.

Daha sonra üzerlerinde eser adları yazılı aşağıdaki kartları sınıftaki bazı öğrencilere dağıtarak boşluğu doldurmak için kimin tahtaya gelmesi gerektiğini sordu.

(I) Ahmet Haşim, Fecriati Topluluğunun ve edebiyatımızın en önemli şairlerindendir. (II) Topluluğun dağılmasından sonra sanat hayatını bağımsız olarak sürdürmüştür. (III) Piyale adlı şiir kitabının ön sözünde şiir hakkındaki düşüncelerini, “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” başlığı altında yayımlamıştır. (IV) Sanatçıya göre şiir; duyulmak, hissedilmek için yazılmalıdır; bu şiirin asıl özelliğidir. (V) Şiirde anlam, musikiden önce gelir çünkü şiir bir iletişim aracıdır.

I. Şiirde biçim endişesi duyan bu şairler dizeye ve dile çok önem vermişlerdir.
II. Disiplinli çalışarak mükemmele varan katışıksız şiir yazma endişesi hissederler.
III. Şiiri soylu bir sanat olarak kabul eden bu şairlerde düşsel ve bireysel yön ağır basar.
IV. İçsel ve bireysel bir yaklaşımla evrensel insan tecrübesini dile getirirler.
V. Türkçe sözcüklerle kurdukları tamlamalar, dilin anlam alanını daraltmıştır.

Öz şiir anlayışını, Paul Valery’nin şiirde dili her şeyin üstünde tutan görüşünden hareketle Batı edebiyatından Charles Baudelaire, Stephane Mallarme eserlerinde başarıyla sergilemiştir. Türk edebiyatında ise divan şiirinin biçimci yapısından etkilenen şairlerimiz;

I. Tevfik Fikret,
II. Ahmet Haşim,
III. Yahya Kemal Beyatlı,
IV. Mehmet Âkif Ersoy,
V. Cenap Şahabettin

şiirlerini bu anlayışla yazmışlardır.

I. Türk tarih ve medeniyetinin Anadolu’da oluştuğu düşüncesini savunmuşlardır.
II. Şiirle müziğin ilgili olduğu düşüncesiyle şiirlerinde müziğe büyük önem vermişlerdir.
III. Dize sayıları değişen çeşitli birimlerle şiirler oluşturmuşlardır.
IV. Anlamı birimde değil, şiirin bütününde tamamlama yoluna gitmişlerdir.
V. Parnasizm akımının Türk edebiyatındaki temsilcilerinden olmuşlardır.

Süleymaniye’de Bayram Sabahı
Artarak gönlümün aydınlığı her saniyede
Bir mehabeti! sabah oldu Süleymaniye’de
Kendi gök kubbemiz altında bu bayram saati.
Dokuz asrında bütün halkı, bütün memleketi
Yer yer aksettiriyor mavileşen manzaradan.
Kalkıyor tozlu zaman perdesi her an aradan.
Gecenin bitmeğe yüz tuttuğu andan beridir.
Duyulan gökte kanad, yerde ayak sesleridir.
Bir geliş var!.. Ne mübarek, ne garib alem bu!..
Hava boydan boya binlerce hayaletle dolu...
Her ufuktan bu geliş eski seferlerdendir;
O seferlerle açılmış nice yerlerdendir.