Servetifünun Şiiri - 3

- Vapur yanaştı mı?
- Çoktan!
- Demek ki Köprü’deyiz...
- Aman, şu yolcular insin! . ..
- Fakat bilir misiniz?

Yadırgıyor; hani, insan o eski tekneleri!
“Yanaş” denildi mi. nazlım, gider gider de geri,
Gelince hışım iie bir tos vururdu Köprü’ye ki;
Zavallının deşilen karnı sağlam altı çeki
Odun yutar da biraz sancıdan bulurdu aman…

- Hekim getirmeye koşsan, hekim de yok o zaman!
- Tımarcılar, bereket versin, usta şeylerdi:

Elinde balta, gelir, üç keser, beş eklerdi...
“Dayan o yanki başından Ömer! Tutundu Memiş !”
Bakardınız ameliyyata çarçabuk bitmiş!
Amasra sahili çok eski bir müessesedir;
Uşakların topu cerrah olur... Hemen kestir!
Bugünden ormanı göster kılağlı baltasına:
Temizleyip çıkıversin, bırakmasın yarına!

- Biraz da dikmeyi öğrenseler...

Yeşil ve gölgeli dallarda gizlenen ve gülen
Evim ... Bugün bana âid, bugün benimsin sen…

Sevimli ev... Bugün altında aşkı bekliyorum.
O pembe tıfl -ı melek-çehre nerdedir, diyorum...

İşte hep gözlerin için mesrûr
Yaşadım ben hayâta kanmayarak,
Yaşadım sevgiden usanmayarak
Çünkü; Sevmekte rûh zevk-i sürür;

Daha mestânedir, fakat bunu ben
Sana çok defalar da arz ettim
Belki hırçınca i’tirâz ettim
Dinledin, dinledin ve sonra da sen;

İhmirârî-i hiss-i rikkatle:
Seni sevmek, bu mümkün olsa idi
Mutlaka ben sever idim şimdi

Diye sevmekten ihtirâz ettin,
Tiz bir sesle ihtirâz ettin
Bu tereddütle sanki nâz ettin

Cenap Şebabettin

Evet, sabah olacaktır, sabah olur, geceler
Tulû'-ı haşre kadar sürmez; akıbet bu semâ,
Bu mâl gök size bir gün acır; melûl olma.
Hayâta neş’e güneştir, melal içinde beşer
Çürür bizim gibi... Siz, ey fezâ-yı ferdanın
Küçük güneşleri, artık birer birer uyanın!
Ufukların ebedî iştiyakı var nura.

Servetifünün edebiyatının önde gelen üç temsilcisinden biridir. Şiir, gezi yazısı ve tiyatro türünde eserler yazmıştır. Fransız şairlerinden etkilenmiş, şiirimizde parnasizm ve sembolizm akımının temsilcilerinden sayılmıştır. Fransa’da bulunduğu dört yıl Verlaine ve Mallarme'yi okumuş, “Hazine-i Fünun" dergisinde yayımladığı şiirlerde yeni biçimler aramış, bu şiirlerini dönemin ünlü şairleri övgüyle karşılamıştır. “Mektep” dergisinde yayımlanan “ağlasam” redifli şiirine “nazire” yazılması edebiyat çevrelerinde büyük yankı uyandırmıştır. Tiryaki Sözleri, Evrâk-ı Eyyâm, Nesr-i Harb, Nesr-i Sulh önemli eserleridir.

"Ferda senin!” dedim, beni alkışladın; hayır,
Bir şey senin değil, sana ferda vediadır;
Her şey vediadır sana, ey genç, unutma ki
Senden de bir hisâb arar âtî-i müştekî.
Mâzîye şimdi sen bakıyorsun pür-intibah,
Âtî de senden eyleyecek böyle iştibâh.
Her uzvu girdibâd-ı havâyicle sarsılan
Bir neslin oğlusun; bunu yâd et zaman zaman.
Her yıldırımda bir gece, bir gölge devrilir,
Bir ufk-ı i’tilâ açılır, yükselir hayât;
Yükselmeyen düşer; ya terakki, ya inhitat!
Yükselmeli, dokunmalı alnın semâlara;
Doymaz beşer dedikleri kuş i’tilâlara...
Uğraş, didin, düşün, ara, bul, koş, atıl, bağır;
Durmak zamanı geçti, çalışmak zamanıdır!

İşte hep gözlerin için mesrûr
Yaşadım ben hayâta kanmayarak,
Yaşadım sevgiden usanmayarak
Çünkü; Sevmekte rûh zevk-i sürür;

Daha mestânedir, fakat bunu ben
Sana çok defalar da arz ettim
Belki hırçınca i’tirâz ettim
Dinledin, dinledin ve sonra da sen;

İhmirârî-i hiss-i rikkatle:
Seni sevmek, bu mümkün olsa idi
Mutlaka ben sever idim şimdi

Diye sevmekten ihtirâz ettin,
Tiz bir sesle ihtirâz ettin
Bu tereddütle sanki nâz ettin

Cenap Şebabettin

I. Şiirde amaç güzelliktir yani sanat sanat içindir.
II. Halk şiirine karşı olan ilgi Batı’ya doğru kaymış hatta halk şiiriyle alay edilmiştir.
III. Divan edebiyatı nazım biçimleri yerine ilk kez sone, terza-rima gibi Avrupaî nazım şekilleri kullanılmıştır.
IV. Tanzimat’ta başlayan dilde sadeleşme akımı, aynı inançla devam ettirilmiş, Yeni Lisan hareketinin temelleri atılmıştır.
V. Şiirde Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin sadece kendi dönemlerindekileri değil, sonraki kuşakları da etkilemiştir.

SOKAK FENERİ

Ölü bir camdan ağlayan korku
İniyor serseri ve boş geceye;
Kaldırımlar bütün sükût, uyku…

Her duvar, her kovukta şimdi niye
Bir büyük göz niyaz eder, ağlar
“Bitsin artık bu gizli şüphe!” diye?

Korkarım... Saklanır heyulalar...
Bana der: “İşte bir sahife oku.
San gölgemde hasta kalbin var!.."

Ölü bir camdan ağlayan korku…

Ali Canip Yöntem