Sindirim Sistemi -1

İnsan sindirim sistemi;

I. besinlerin kendini oluşturan moleküllere parçalanması,
II. sindirim ürünlerinin hücreye alınması,
III. sindirilemeyen atıkların uzaklaştırılması

Aşağıdaki şemada insan azı dişlerinden birinin yapısı gösterilmiştir.

Besinlerin hücre sitoplazmasına geçebilecek hâle getirilmesi için fiziksel ve kimyasal olarak parçalanması sindirim olarak adlandırılır.

Buna göre,

I. Besinlerin öğütülmesi ya da çeşitli şekillerde yüzeylerinin artırılması fiziksel sindirim olarak adlandırılır.
II. Besinlerin su ve enzim kullanılarak kendilerini oluşturan moleküllere parçalanmasına kimyasal sindirim adı verilir.
III. Sindirim sonucu oluşan ürünlerin hücre içine alınmasına emilim denir.

Aşağıdaki şekil yutulan besinlerin mideye ilerlemesini göstermektedir.

Besinin bu şekilde ilerlemesiyle ilgili,

I. Yemek borusundaki düz kasların kasılıp gevşemesi sayesinde olur.
II. Besinlerin kimyasal sindirimini sağlar.
III. Besinlerin soluk borusuna kaçmasını önler.

Yaşlanmaya bağlı olarak dişlerin sarı renkli görünmesi;

I. diş minesinin incelmesi sonucu alttaki sarı renkli dentinin belirginleşmesi,
II. pulpanın iltihaplanması,
III. dentin tabakasının incelmesi sonucu diş özünün açığa çıkması

Yutakla ilgili,

I. Yemek borusunun ve soluk borusunun açıldığı ortak alandır.
II. Yutkunma sırasında istem dışı açılıp kapanan kıkırdak yapılı epiglottisi bulundurur.
III. Besinlerin sindirim kanalına geçmesini sağlar,

Endositozla (fagositoz veya pinositoz) alınan besinlerin besin kofulu oluşturulduktan sonra lizozom enzimleriyle koful içinde parçalanmasına hücre içi sindirim denir.

Buna göre, hücre içi sindirimde gerçekleşen;

I. lizozom ve besin kofulunun birleşerek sindirim kofulunu oluşturması,
II. sindirim ürünlerinin zardan sitozole geçmesi,
III. sindirilemeyen moleküllerin hücre dışına atılması

Epiglottisle ilgili,

I. Yutkunma sırasında soluk borusunu kapatır.
II. Soluk verirken yemek borusunu kapatır.
III. Yiyeceklerin soluk borusuna kaçmasını önler.
IV. Ağızdan alınan havanın mideye geçmesini önler,

Mide içten dışa doğru;

I. mukoza,
II. düz kas,
III. bağ doku

kısımlarından oluşur.

Hücre dışı sindirim: Hücre dışına salgılanan enzimlerin yardımıyla büyük yapılı besinlerin hücre dışında parçalanmasıdır.

Hücre dışı sindirimde gerçekleşen;

I. salgı kofullarının ekzositozla hücre dışına enzim göndermesi,
II. enzim-substrat kompleksinin oluşması,
III. sindirim ürünlerinin lipit zardan geçerek sitozole girmesi

İnsanlarda;

I. protein sindiriminde rol alan pepsinojenin inaktif formda salgılanması,
II. mide iç yüzeyinin sürekli yenilenen mukusla kaplanması,
III. inaktif enzimin ve aktifleşmesinde görev alan moleküllerin farklı hücrelerden salgılanması

Midenin mukoza tabakası;

I. HCI,
II. mukus,
III. gastrin hormonu

Dil;

I. besinlerin ağız içinde hareket ettirilmesi,
II. besinlerin tükürükle karıştırılıp lokmaya dönüştürülmesi,
III. besinlerin yutulması

Aşağıdaki şemada insan midesinin yapısı gösterilmiştir.

Mideyle ilgili,

I. Mide ağzından lokma olarak giren besinlerin mide kapısından kimüs olarak çıkmasını sağlar.
II. İstem dışı kasılıp gevşeyerek besinlerin sindirim özsuyu ile daha kolay karışmasını sağlar.
III. Çalışması vagus siniri, gastrin hormonu ve besinlerin mide iç yüzeyine teması ile düzenlenir.

Besinlerin, öğütülerek fiziksel bir güç uygulama veya safra suyu gibi çeşitli maddelerle enzimlerin etki edeceği yüzeylerinin artırılmasına mekanik sindirim adı verilir.

İnsan vücudunda;

I. ağız,
II. mide,
III. ince bağırsak