Sindirim Sistemi - 5

Aşağıdaki şemada insandaki tükürük bezleri gösterilmiştir.

Ağızdan yutulan lokmanın mide mukoza tabakasına temas etmesinden sonra;

I. mide bezlerinin gastrin hormonuyla uyarılması,
II. mide bezlerinden gastrin hormonu salgılanması,
III. mide bezlerinin hormonal uyarı sonucu mide özsuyu salgılaması

Aşağıdaki şemada onikiparmak bağırsağıyla bağlantılı yapılar gösterilmiştir.

Buna göre,

I. Karaciğerin salgıları koledok kanalıyla onikiparmak bağırsağına boşaltılır.

II. Safra kesesinde üretilen safra suyu vater kabarcığından onikiparmak bağırsağına boşaltılır.

III. Pankreasın özsuyu wirsung kanalıyla onikiparmak bağırsağına boşaltılır.

Midenin kendini sindirmesinin önlenmesinde;

I. protein sindiriminden sorumlu enzimin inaktif olarak salgılanması,
II. inaktif enzimle aktifleştirici asitin farklı hücrelerden gelmesi,
III. mide bez epitellerinden mukus salgılanması

Midenin  antrum adı verilen alt kısmındaki kaslarin peristaltik kasılmaları sonucu midedeki asidik kimusun onikiparmak bağırsağına erimesine mide bosalması denir.

Buna göre;

I. gastrin
II. sekretin
III. kolesistokinin

Ağız içine alınan ekmeğin çiğnenmesi ve tükürükle karışması sonucu lokma oluşur.

Yutma sonucu mideye ulaşan lokmada nişasta ve amilaz enzimi bulunmasına rağmen midede nişastanin sindirimin olmaması,

I. mide pH'ının amilaz enzimi için uygun olmaması,
II. midedeki mukusun lokmayı sarması,
III. mide özsuyundaki enzimlerin inaktif olarak salgılanması

İnsan  ince bağırsağında bulunan;

I. A vitamini
II. glikoz
III. amino asit
IV. kısa zincirli yağ asidi

Aşağıdaki şemada besinin yutaktan yemek borusuna geçişi gösterilmiştir.

Buna göre,

I. Epiglottis besinlerin soluk borusuna kaçmasını önler.
II. Ağızın yemekle aşırı doldurulması soluk borusunun uzun süre kapalı olmasına neden olduğu için ölümle sonuçlanabilir.
III. Yatarak yemek yemek epiglottisin tam kapanaması sonucu yemeklerin soluk borusuna geçmesine neden olur.

İnce bağırsak bez epitelinden salgılanan hormonlarla ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir.

İnce bağırsağa yüksek derecede asidik ve yağlı besin girdiğinde ince bağırsak mukozası sekretin hormonu salgılar.
İnce bağırsağa yağlı ve proteinli besin girdiğinde ince bağırsak mukozası kolesistokinin hormonu salgılar.

Aşağıdaki grafikte ince bağırsakta çeşitli besinlerin varlığında pankreasın salgıları gösterilmiştir.

Buna göre,

I. Kolesistokinin hormonu pankreastan enzim salgılanmasını uyarır.
II. Sekretin hormonu pankreastan bazik sıvı salgılanmasını uyarır.
III. İnce bağırsaktan salgılanan sekretin miktarı kolesistokinin miktarından daha fazladır.

Hücre dışı sindirim;

I. hücreye alınamayacak kadar büyük besinlerden yararlanılabilmesini sağlaması,
II. sindirim atıklarının uzaklaştırılması için hücrenin enerji harcamaması,
III. sindirimde enzimlerin kullanılması

Diyet lif: Sindirim enzimlerine dirençli olduğu için insan ince bağırsağında sindirilemeyen, kalın bağırsakta kısmen ya da tamamen fermente olabilen, tahıl, meyve ve
sebzelerde bulunan liflerdir.

Besin diyetlerinde diyet lif bulundurulması;

I. obezite,
II. hemoroit,
III. diyabet

İnsanlarda, besinin;

I. kokusu,
II. görüntüsü,
III. ağız içine temas etmesi

İnce bağırsaktan epitel hücrelerine emilen yağ asidi ve gliserol epitel hücrelerinde yağa dönüstürülür. Bu hücreler ürettikleri yağ moleküllerini özel proteinlerle sararak şilomikron moleküllerini olusturur.
 

Şilomikronlar;

I. göğüs kanalı,
II. lenf kılcalı,
III. peke sarnıcı

Aşağıdaki şemada insan midesinde oluşan bir bozukluk gösterilmiştir.

Aşağıdaki tabloda bazı besinler ve bu besinlerin sindirim organlarındaki sindirilmesi gösterilmiştir.

Sindirim sistemine yardımcı olan;

I. karaciğer,
II. pankreas,
III. safra kesesi,
IV. tükürük bezi

Aşağıdaki tabloda insan sindirim kanalındaki bazı yapıların gerçekleştirdiği görevler verilmiştir.