Solunum Sistemi ve Üriner Sistem - 1

Soluk alma olayı ile ilgili,

I. Kasların kasılması sayesinde gerçekleştiği için aktif bir olaydır.
II. Akciğer hacminin artırılarak iç basıncının dış hava basıncından (atmosfer basıncı) daha düşük hâle getirilmesi sayesinde gerçekleşir.
III. Akciğerlerin geri yaylanması sayesinde olur.

Oksijenin dokulara taşınmasıyla ilgili,

I. % 97’lik gibi büyük bir kısmı alyuvarlarda taşınır.
II. Alveol kılcallarında oluşan Hb02 kanla taşınır.
III. Oksijenin sudaki çözünürlüğü düşük olduğu için çok az bir kısmı kan plazmasında çözünmüş olarak taşınır.

Doku kılcallarında;

I. oksijenin difüzyonla kan plazmasına geçmesi,
II. oksijenin difüzyonla doku sıvısına geçmesi,
III. oksihemoglobin molekülünün oksijeni serbest bırakması

İnsanlarda sol akciğerin sağ akciğerden daha küçük olması;

I. insanların sağ taraftaki kaslarını daha fazla kullanması,
II. kalbin, göğüs kafesinde sol akciğere daha yakın durması,
III. akciğerlerde temizlenen kanın kalbin sol kulakçığına gelmesi

Aşağıdaki şemada alveol, alveol kılcalı, doku kılcalı ve doku sıvısındaki P02 değerleri gösterilmiştir.

Buna göre,

I. Alveol kılcallarında oksijenin kısmî basıncı artar.
II. Doku kılcallarında oksijenin kısmî basıncı azalır.
III. Alveol havasından alveol kılcalına oksijen pasif taşımayla geçer.
IV. Doku kılcallarından doku sıvısına oksijen geçişi aktif taşımayla olur.

Aşağıdaki grafik hemoglobinin oksijene doygunluğunun kandaki oksijenin kısmî basıncı ve pH’a bağlı değişimini göstermektedir.

Buna göre,

I. Kan pH’ının düşmesi hemoglobine bağlanan oksijen miktarını azaltır.
II. Kandaki oksijenin kısmî basıncının artması hemoglobine bağlanan oksijen miktarını artırır.
III. Oksijenin kandaki kısmî basıncının düşmesi, hemoglobinlerin serbest bıraktığı oksijen miktarını artırır.

Aşağıdaki grafik normal bir insanın akciğerlerde, egzersiz ve dinlenme sırasında dokulardaki hemoglobinin oksijenle doygunluk durumunu göstermektedir.

Bu eğride egzersiz sırasında dokulardaki hemoglobinin oksijen doygunluğu ile akciğerdeki hemoglobinin oksijen doygunluğu arasında X ile gösterilen bir fark vardır.

Aşağıdaki şemada insan solunum sisteminin yapısı gösterilmiştir.

Bu şemada numaralandırılan yapılarla ilgili,

I. Bir numaralı yapı dışarıdan alınan havanın ısıtılmasını, nemlendirilmesini sağlar.
II. İki numaralı yapı yiyeceklerin soluk borusuna kaçmasını önler.
III. Üç numaralı yapı verilen hava sayesinde konuşmamızı sağlayan ses kutusunu bulundurur.

Soluk verme akciğerlerin geri yaylanma basıncı sayesinde kolaylaşır.

İnsanda;

I. akciğerlerin yapısında bulunan elastik liflerin kasılması,
II. akciğerleri çevreleyen pleura zarları arasındaki sıvının yüzey gerilimi,
III. diyafram kasının kasılması

Aşağıdaki grafik anne ve fetüs hemoglobinlerinin oksijen bağlanma oranlarının oksijen kısmî basıncına bağlı değişimini göstermektedir. (Fetüs kanı ile anne kanı arasındaki gaz değişimi plasentada olur.)

Buna göre,

I. Fetüs hemoglobininin, anne hemoglobinine göre daha fazla oksijen bağlanma kapasitesine sahip olması plasentada doygunluk oranını artırır.
II. Oksijenin kısmî basıncındaki artışlar hem anne hem de fetüs hemoglobininin oksijenle doygunluğunu artırır.
III. Oksijen kısmî basıncı azaldığında anne hemoglobinin bıraktığı oksjien miktarı fetüs hemoglobinine göre daha azdır.

Karbondioksitin alveollere taşınmasıyla ilgili,

I. Bir kısmı kan plazmasında bikarbonat (HCOğ) iyonları şeklinde taşınır.
II. Bir kısmı alyuvarda karbaminohemoglobin şeklinde taşınır.
III. Bir kısmı kan plazmasında çözünmüş olarak taşınır,

Aşağıdaki şemada insan solunum sistemindeki soluk borusunun kesiti gösterilmiştir.

Buna göre,

I. Bir numaralı bölgede kıkırdak yerine düz kasların bulunması yemek borusunda besinlerin daha kolay ilerlemesini sağlar.
II. İki numaralı bölgede kıkırdak bulunması solunum yolunun kapanmasını önler.
III. Üç numaralı bölgede bulunan goblet hücrelerinin salgıları, solunum havasının nemlenmesini ve temizlenmesini sağlar.

Aşağıdaki şemada alveollerin yapısı gösterilmiştir.

Aşağıdaki şemada bir alyuvarda gerçekleşen tepkimeler gösterilmiştir.

Alveollerin tek katlı yassı epitelden oluşması;

I. kılcal damarlarla daha kolay gaz değişimi yapma,
II. doku hücrelerinin bir mol oksijenden daha fazla ATP sentezlemesi,
III. solunum sisteminin birim zamanda daha fazla havayı ısıtması

İnsanda;

I. kaburga kaslarının kasılarak göğüs boşluğunu öne doğru genişletmesi,
II. akciğer iç basıncının düşmesi,
III. akciğer hacminin artması

Bir insanda;

I. bronş,
II. bronşçuk,
III. soluk borusu

Soluk verme olayı ile ilgili,

I. Kasların gevşemesi sayesinde gerçekleştiği için pasif bir olaydır.
II. Akciğer iç basıncının artırılarak dış hava basıncından daha yüksek hâle getirilmesi sayesinde gerçekleşir.
III. Akciğer yapısında bulunan lifler gerçekleşmesini zorlaştırır.