Solunum Sistemi ve Üriner Sistem - 2

Nargile, sigara ve puro gibi tütün ürünlerini içen insanlarda alveol duvarları yıkılarak geniş boşluklar oluşturduğu için solunum yüzeyi daralması olur. Bu bireylerde amfizem adı verilen hastalık oluşur.

Amfizem hastalarıyla İlgili,

I. Dakikada aldıkları soluk sayısı sağlıklı bireylere göre daha fazladır.
II. Yoğun egzersizlerde yeterli oksijen alamadıkları için zorlanırlar.
III. Sağlıklı bireylere göre daha geç yorulurlar,

Aşağıda alveol kılcallarında gerçekleşen bazı olaylar gösterilmiştir.

Aşağıda alveol kılcallarında gerçekleşen bazı olaylar gösterilmiştir.

Dışarıdan alınan havaya;

I. ısıtma,
II. temizleme,
III. nemlendirme

İnsanda;

I. kan asitliğinin artmasına bağlı olarak pH’ın düşmesi,
II. doku hücrelerinden kana verilen C02 miktarının artması,
III. solunum merkezlerindeki kemoreseptörlerin uyarılması

Aşağıdaki grafik P02, PC02 ve pH’ın alveol ventilasyonu (dışarıdan alınan havanın alveole ulaşma hızı) üzerine birlikte etkisini göstermektedir.

Buna göre;

I. alveol PC02 sinin artması,
II. atardamar P02 sinin artması,
III. kan pH’ının düşmesi

Solunum merkezleri;

I. soluk alıp verme hızının düzenlenmesi,
II. kandaki 0 2 / C02 oranının sabit tutulması,
III. kandaki plazma / hücre oranının sabit tutulması

Tüberküloz bakterilerinin bulaştığı akciğerlerde bakterilerin bulunduğu bölgeler makrofajlar tarafından sarılır. Fibröz doku oluşumuyla bölgede çıkıntılar oluşur. Akciğerlerdeki bağ dokunun elastik yapısı bozulur ve solunum yüzeyi kalınlaşır.

Buna göre tüberküloz bakterilerinin bulaştığı bireylerde;

I. alveollerden kana geçen oksijen difüzyonunun hızının azalması,
II. dokulara yeterli oksijen ulaştırılamaması,
III. hücrelerde yeterli enerji üretilememesi

Kandaki karbondioksit oranına bağlı olarak hidrojen iyonlarındaki artış hemoglobinlerin oksijen bırakma eğilimini artırır. Bu durum bohr etkisi olarak adlandırılır.

Aşağıdaki şemada doku kılcallarında oksijenin hemoglobinden ayrılması gösterilmiştir.

I. doku kılcallarında oksijen kısmî basıncının düşmesi,
II. doku kılcallarında karbondioksit kısmî basıncının artması,
III. doku kılcallarında sıcaklığın yükselmesi

Yoğun egzersiz yapan bir kimsenin daha hızlı nefes alıp vermesi;

I. solunum merkezinin artan kan asitliği nedeniyle uyarılması,
II. kaslarda üretilen karbondioksitin artması,
III. solunum merkezinin diyafram ve kaburga kaslarını uyarması

Aşağıdaki grafikte aorttan ayrılan atardamarların çatallanma bölgelerindeki karotis cisimciklerinin, atardamardaki oksijen kısmî basıncındaki değişime bağlı olarak solunum merkezine gönderdiği impuls frekansındaki değişim gösterilmiştir.

Buna göre,

I. Karotis cisimciklerindeki kemoreseptörler 0 2 kısmî basıncındaki değişimlere duyarlıdır.
II. Atardamardaki 0 2 oranının azalması karotis çeperindeki reseptörler sayesinde solunum merkezlerinin uyarılmasını sağlar.
III. Atardamardaki 0 2 oranının artması solunum merkezlerini uyararak soluk alışverişinin hızlanmasına neden olur.

Akciğerlerde gaz değişiminin gerçekleştiği bölgelere yeni havanın ulaşma hızı alveol ventilasyonu olarak adlandırılır. Aşağıdaki grafik alveol ventilasyonunun sabit PC02 (40 mmHg) de P02 ye bağlı değişimini göstermektedir.

Aşağıdaki grafikte CO ve 0 2 gazlarının kısmî basınçlarındaki değişimlerinin hemoglobinle doygunluklarına etkisi gösterilmiştir.

Buna göre,

I. Hemoglobinin oksijene ilgisi karbonmonoksite göre daha azdır.
II. Solunan havada karbonmonoksitin bulunması doku hücrelerine taşınan oksijen miktarını artırır.
III. Solunan havada karbonmonoksitin bulunması metabolizmayı hızlandırır.

Vücut içindeki sıvılarda çözünmüş hâlde bulunan gazların, dış basınç aniden azaldığında gaz hâline geçerek kılcal damarları tıkaması durumu vurgun olarak adlandırılır.

Buna göre;

I. dağcıların dağ zirvelerinden hızlıca daha aşağıdaki kamp alanlarına dönüş yapması,
II. dalgıçların su üstüne ani ve hızla çıkış yapması,
III. uçaklarda kabin basıncının hızla düşmesi

Dokularda gerçekleşen bazı olaylar aşağıda numaralandırılmıştır.

I. Doku hücrelerinin oksijenli solunum hızının artması sonucu açığa çıkan karbondioksit miktarının artması
II. Karbondioksit ve suyun tepkimeye girmesi sonucu karbonik asitin oluşması
III. Karbonik asitin bikarbonat ve hidrojen iyonlarına ayrışması
IV. Hemoglobinlerin oksijen moleküllerini bırakma eğiliminin artması
V. Hidrojen iyonu artışına bağlı olarak kan asitliğinin artması, pH’ının düşmesi

Alveollerin yapısında;

I. yabancı mikroorganizmaları fagosite eden,
II. yüzey gerilimini azaltarak alveollerin kolayca şişmesini sağlayan kimyasal salgılayan,
III. solunum gazlarının değişimini sağlayan