Solunum Sistemi ve Üriner Sistem - 5

Buna göre,

I. Portakal gibi asitli yiyecekler fazla tüketildiğinde nefronlar H+ iyonu salgılayarak asidozu önler.
II. Kola gibi asidik içecekler içildiğinde nefronlar bikarbonat iyonlarını geri emerek alkolozu önler.
III. Acı biber gibi bazik gıdalar fazla tüketildiğinde nefronlar bikarbonat iyonlarının emilimini artırıp alkolozu önler.

Solunan havada karbon monoksit gazı olduğunda alyuvarlardaki hemoglobin molekülleri, karbonmonoksit gazına oksijene göre daha kolay bağlanır daha zor ayrılır. Yani hemoglobinler oksijen ve karbonmonoksit arasında tercihe kaldıklarında tercihleri karbonmonoksitten yana kullanır. Bu durum karbonmonoksit zehirlenmesi olarak adlandırılır.

Buna göre karbonmonoksit zehirlenmesinde;

I. dokulara yeterli oksijen iletilememesi,
II. doku hücrelerinde yeterli enerji üretilememesi,
III. hemoglobin moleküllerinin alyuvarlardan kan plazmasına geçmesi,

Aşağıdaki şemada malpighi cisimciği gösterilmiştir.

Amino asit, azotlu organik baz gibi moleküllerin yıkımı sonucu oluşan amonyak (NH3) zehirli bir kimyasaldır. Bu kimyasal üreye çevrilerek Üriner sistem yoluyla vücuttan uzaklaştırılır.
 

Aşağıdaki şemada nefronun yapısı gösterilmiştir.

Aşağıdaki şemada diyaliz mekanizması gösterilmiştir.

Glomerulus kılcallarıyla ilgili,

I. Glomerular (Bowman) kapsülle çevrilidir.
II. Getirici atardamar ve götürücü atardamar arasında bulunur.
III. Alyuvarların glomerular kapsüle geçmesini sağlayan porlara sahiptir.

İnsanda solunum merkezleri;

I. hipotalamus,
II. pons,
III. omurilik soğanı,

Aşağıdaki şemada insan böbreğinde oluşan taşlar gösterilmiştir.

Böbrek taşlarıyla ilgili,

I. Atılan idrar miktarının artırılmasına neden olur.
II. Parathormon miktarının normalden fazla olması sonucu oluşabilir.
III. İdrar yollarında tahribat oluşturarak idrarda kan görülmesine neden olabilir.

İnsanda idrar oluşumu sırasında bir maddenin izlediği yol aşağıdaki şemada gösterilmiştir.

Üriner sistemdeki;

I. pelvis,
II. üreter,
III. mesane,
IV. korteks,

Aşağıdaki grafik glomerulus kılcalı boyunca kılcaldaki plazma proteini ozmotik basıncının değişimini göstermektedir.

Buna göre,

I. Süzülme hızının artması kılcallardan çıkan sıvıyı artırdığı için protein ozmotik basıncı artar.
II. Süzülme hızının normal değerin altına inmesi normalden daha az suyun damar dışına çıkmasına neden olduğu için plazma protein ozmotik basıncı daha az artar.
III. Kan basıncının artması süzülme hızını artıracağı için plazma proteini ozmotik basıncını artırır.

Böbrekler;

I. su ve tuz dengesinin korunması,
II. hücre dışı sıvıların pH’ının korunması,
III. boşaltım atıklarının uzaklaştırılması,

Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda böbreklerin;

I. atıkları uzaklaştırma,
II. kemik iliğini uyararak alyuvar üretimini başlatan eritropoiten hormonu salgılama,
III. karbonhidrat dışı kaynaklardan glikoz sentezleme,

Böbrek yetmezliği böbrek fonksiyonlarının neredeyse tamamının kaybedilmesi durumudur.

Böbrek yetmezliği olan hastalarda;

I. günlük çıkarılan idrar miktarında azalma,
II. el ve ayaklarda şişkinlik,
III. yüksek tansiyon,

Böbreklerin etrafında bulunan yağlı kılıflar onları normal vücut pozisyonunda tutar. Aşırı zayıflama ya da hızlı kilo kaybı sonucu yağ doku miktarı azalarak böbrekler daha aşağı bir pozisyona düşebilir. Bu olay renal pitozis (böbrek sarkması) olarak adlandırılır.

Böbrek sarkması;

I. üreterin bükülmesine neden olarak idrarın geri kaçması,
II. böbrek yetersizliği,
III. böbrek dokularının ölümü,

Üriner sistemin sağlıklı yapısının korunması için;

I. aşırı baharat ve tuz tüketiminden kaçınma,
II. günlük sıvı ihtiyacını karşılayacak kadar su içme,
III. hijyen kurallarına ve kişisel temizliğe dikkat etme,

Sağlıklı bir insanın nefron kanallarındaki süzüntüde bulunan;

I. glikoz,
II. üre,
III. su,
 

Aşağıdaki şemada nefron kanallarından su emilim mekanizması gösterilmiştir.

Buna göre;

I. henle kulbunun çıkan kolundan aktif taşımayla tuzun kanal dışına pompalanması,
II. kanal dışı sıvının ozmotik basıncının artması,
III. henle kulbunun inen koldan suyun pasif taşmayla kanal dışına çıkması,

Kana geri emilimi olmayan kimyasal boyar bir madde glomerulus kılcalına verildikten sonra;

I. glomerular kapsül,
II. henle kulbu,
III. proksimal tüp,
IV. distal tüp,