Sultan ve Osmanlı Merkez Teşkilatı - 2

Osmanlı ülkesine gelen Batı seyyah, elçi ve gözlemciler Osmanlı sultanlarının vazifeyi ehline vermeye ihtimam gösterdiklerini yazmışlardır.

Buna göre, Osmanlı padişahlarının;

I. liyakat,
II. iltimas,
III. tolerans

Aşağıdaki tabloda Osmanlı tarihinde yazılmış siyasetnamelerle, dönemlerin eşleştirilmesi verilmeye çalışılmıştır.

Halil İnalcık, Cogito Osmanlılar Özel Sayısı'na verdiği mülakatta, "Yalnız sanatta, musikide, güzellik anlayışımızda, mutfağımızda değil, yaşam tarzı ve davranışlarımızda, hatta din anlayışımızda Osmanlı yaşamaktadır. Bu sosyolojik bir gerçektir." ifadesini kullanmıştır.

Fatih Kanunnâmesi'ne göre, padişah tüm ülkenin (mülk) sahibi kabul edilmiştir. Bu yasal düzenlemeyle padişahın idari, askerî ve hukuki hak ve yetkileri genişletilmiştir.

Buna göre;

I. ordu,
II. hükümet,
III. yönetim birimleri
 

Sultan II. Selim hükümdarlık adayı şehzade dışındaki şehzadeleri sancağa göndermemişse de onlar adına sancak atayıp yerlerine mütesellim (vekil) görevlendirmiştir.

Bu uygulamayla;

I. merkezî otoriteyi güçlendirme,
II. sancağa çıkmaya bağlı taht çatışmalarını azaltma,
III. devletin yönetim geleneğini değiştirerek sürdürme