Türk Edebiyatının Dönemleri - 1

Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında;

I. Cihan hâkimiyeti düşüncesi
II. Dil ve sanat anlayışı
III. Kültürel farklılaşma
IV. Coğrafya değişimi
V. Lehçe ve şive ayrılıkları

numaralanmış ölçütlerden hangisinin etkili olduğu söylenemez?

V II III I IV

Görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selametten
Çekildik izzet ü ikbâl ile bâb-ı Hükûmet’ten

Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten
Mürüvvet-mend olan mazluma el çekmez iânetten

Hakir olduysa millet, şanına noksan gelir sanma
Yere düşmekle cevher sakıt olmaz kadr ü kıymetten

Bu dizeler şekil, ahenk ve içerik yönüyle incelendiğinde hangi edebiyat döneminin zihniyetini taşıdığı söylenebilir?

İslam öncesi Türk edebiyatı Millî Edebiyat Klasik Türk edebiyatı Tanzimat edebiyatı Halk edebiyatı

"And içerek söylüyorum, ben Buhara’nın, sözüne güvenilir imamlarından birinden ve başkaca Nişaburlu bir imamdan işittim. ikisi de senetleri ile bildiriyorlar ki, Yalvacımız (Peygamber), kıyamet belgelerine, ahir zaman karışıklıklarını ve Oğuz Türklerinin ortaya çıkacaklarını söylediği sırada, Türk dilini öğreniniz, çünkü onlar için uzun sürecek egemenlik vardır buyurmuştu. Bu söz (hadis) doğru ise sorgulan kendilerinin üzerine olsun Türk dilini öğrenmek çok gerekli bir iş olur. Bu doğru değil ise akıl bunu emreder.

Metin dil ve içerik yönüyle incelendiğinde aşağıdaki edebiyat dönemlerinden hangisinde yazılmış olabilir?

Tanzimat edebiyatı Geçiş Dönemi İslam öncesi Türk edebiyatı Divan edebiyatı Millî Edebiyat

Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

Sözlü olarak mitolojik dönemde oluşmaya başlayan bu edebiyat, din törenlerinden doğmuş ve din dışı törenlerle devam etmiştir. Bu döneme ait bilgilere, örneklere ulaşabileceğimiz en önemli kaynak, Divanü Lügat-it TûrkaöU eserdir. Bu dönemin başlıca sözlü ürünleri sığır, şölen ve yuğ adı verilen törenlerde söylenen koşuk, sagu, sav ve destandır. Toplumun ortak duygularını da yansıtan anonim ürünler “cönk” adı verilen defterlere kaydedilmiştir. Daha çok nazımdan oluşan ürünler hece ölçüsüyle oluşturulur ve kopuz adı verilen saz eşliğinde söylenir.

I. metin

KOŞUK-Özgün hâli	Günümüz Türkçesi
Yay yarupan ergüzi Aktı akın munduzı Toğdu yaruk yılduzı Tıngla sözüm külgüsüz	Bahar geldi Kar suları seller gibi aktı Tan yıldızı da doğdu Sözümü gülmeden dinle

II. metin

Anıyordum baharı çırpınarak
Düştü bir gölge şey avuçlarıma
Baktım: Ölmüş, zavallı bir yaprak...
Ey hazan, artık intikam alma
Şimdi zulmet eriyle haykıracak
Sana hüsran bakışlı sema!..

Numaralanmış metinlerin karşılaştırılması ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

I. metinde düz uyak örgüsü kullanılırken II. metinde örüşük uyak örgüsü tercih edilmiştir. Yabancı dillerin etkisi I. metinde, II. metinden daha fazladır. Her iki metin de gerçekler yeniden yorumlanarak okura aktarılmıştır. I. metinde nazım birimi olarak dörtlük, II. metinde bent kullanılmıştır. I. metin İslam öncesi, II. metin ise Batı etkisindeki Türk edebiyatına aittir.

I.

Yâ Rab bela-yı aşk ile kıl âşîna beni
Bir dem bela-yı aşktan kılma cüdâ beni
Az eyleme inayetini ehl-i dertten
Yani ki çoh belâlara kıl müptelâ beni

II.

Aşkın aldı benden beni
Bana seni gerek seni
Ben yanarım dün ü günü
Bana seni gerek seni

Numaralanmış metinlerin karşılaştırılması ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

I. metinde nazım birimi olarak beyit, II. metinde dörtlük kullanılmıştır. Her iki metinde de şairler aşkın yüceliğinden bahsetmekte ve aşkın devamını arzulamaktadır. Yabancı dillerin etkisi i, metinde, II. metinden daha fazladır. I. metin divan edebiyatının, II. metin ise halk edebiyatının özelliklerini taşımaktadır. Her iki şiir de ölçü ve uyak düzeni yönüyle aynıdır.

Türk bodun yok bolmazun teyin, bodun bolçun leyin, kanım elteriş kaganıg ögûm elbilge katu-nug ter]ri töpösinte tutup yügerü kötürmiş erinç. Kar]im kağan yeti yegirmi erin taşıkmış. Taşra yorıyur teyin kü eşidip balıkdakı taşıkmış. Tagdakı enmiş, terilip yetmiş er bolmış.

“Belli ki Türk ulusu yok olmasın diye millet olsun diye babam Elteriş Kağanı, annem Elbilge sultanı göğün tepesinden çekip yükseltmişler. Babam hakan on yedi savaşçıyla ortaya atılmış, ‘isyan başlıyor’ diye haber gelince şehirdekiler (de) ileri atılmışlar. Dağdakiler de aşağı inmişler. Toplanıp yetmiş savaşçı olmuşlar” (Kül Tigin Yazıtı, doğu yüzü, 11-12. satırlar)

Bu metinde bir parçası verilen Köktürk Kitabeleri hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

6. yüzyılda dikitmiş üç kitabeden oluşan eserler, ilk Türk alfabesi olan Köktürk alfabesiyle yazılmıştır. Eserlerin dili ilk olarak Danimarkalı Türkolog Thomsen tarafından çözülmüştür, Türklerde yazılı edebiyatın ilk, en eski belgeleridir. Türkiye’de ilk kez Arap harfleriyle Necip Asım tarafından yayımlanmıştır. Türk adının, Türk milletinin isminin geçtiği ilk Türkçe metindir.

Türk edebiyatında Batı’nın etkisinin hissedildiği ve Batılı ilk edebî ürünlerin verildiği dönem ……… ve teknik anlamda başarının sağlandığı ilk dönem ise ……… .

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?

Tanzimat Dönemi - Servetifünun Dönemi’dir Millî Edebiyat Dönemi - Cumhuriyet Dönemi’dir divan edebiyatı - Tanzimat Dönemi’dir Fecriati Dönemi - Millî Edebiyat Dönemi’dir Servetifünun Dönemi - Fecriati Dönemidir

Aşağıdakilerden hangisinin Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında etkili olduğu söylenemez?

Milletlerin yaşadığı din değişikliği Toplumun yaşadığı coğrafi değişimler Toplumun gelişmişlik seviyesi ve refah düzeyi Sosyal hayattaki kültürel farklılaşmalar Zaman bağlı olarak lehçe ve şive farklılıkları

Halk edebiyatı ile ilgili olarak;

I. Ortak nazım biçimleri kullanılmıştır.
II. Soyut bir edebiyat anlayışı ve halkın diliyle eserler oluşturulmuştur.
III. Şiirlerin geneli badeli âşıklar tarafından bağlama adı verilen sazla söylenmiştir.
IV. Tamamı hece ölçüsüyle yazılan şiirlerde yarım uyak ve rediften yararlanılmıştır.

numaralanmış yargılardan hangileri söylenemez?

III ve IV II ve IV I ve III II ve III I ve II

Son

Üye Ol Puan Kazan!

Sitemize üye olup çözdüğünüz testlerden puanlar kazanarak çok yakında hizmete girecek olan e-Mağaza uygulamamızda sunulan hediyelere ücretsiz sahip olabilirsiniz.

Sitemize üye olmak ve e-Mağaza uygulamasındaki kitablarımız tamamen ücretsizdir.

Oturum Aç Kayıt Ol

Türk Edebiyatının Dönemleri - 1

Türk Edebiyatının Dönemleri - 1

Hatırlatma!

Son

Üye Ol Puan Kazan!

Başka Soru Kalmadı

Soru Listesi