Yapım Çekim Ekleri - 1
Bol Bol test çöz ve kendini daima sınava hazır tut.Yapım Çekim Ekleri - 1
6. Sınıf Türkçe 7. Ünite : Sözcükte Yapı - Yapım ve Çekim Ekleri Test Soruları
Hatırlatma!
TestSorular'da sadece oturum açmış öğrenciler çözdükleri testlerden puan kazanabilir.
Yok benim amacım puan toplamak değil sadece kendimi geliştirmek istiyorum diyorsan, sorular seni bekliyor.
Eşitlik ekleri isim ve isim soylu sözcükler eklenerek onlara değişik anlamlar kazandırır.
Sözcüğün köküne ya da gövdesine gelerek onun yeni bir anlam kazanmasını sağlayan eklere yapım eki denir. Yapım ekleri eklendiği sözcüklere yeni anlamlar katar fakat çekim ekleri eklendiği sözcüklerin anlamında herhangi bir değişikliğe yol açmaz.
Aşağıdaki tabloda cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin hangi eki aldığı karşılarına yazılmıştır.
Sıra | Cümleler | Ekler |
| I. | Sokak hayvanlarına sevgi ile yaklaşan insanlardı. | Çekim eki |
| II. | Ege bölgesinde zeytinlik alanlar oldukça fazladır. | Yapım eki |
| III. | Akşama kadar okulda beraber ders çalıştık. | Çekim eki |
| IV. | Hayatını kitaplardan ayrı geçiremeyeceğini sürekli dile getiriyordu. | Yapım eki |
Yapım ekleri eklendiği sözcüğe yeni bir anlam katar ve sözcüğün türünü değiştirir. İsimden isim, isimden fiil, fiilden fiil, fiilden isim olmak üzere dört çeşit yapım eki vardır.
Yapım ekleri eklendiği kelimenin anlamını değiştir ve ondan yeni kelime türetir. Çekim eki eklendiği kelimenin sadece biçimini değiştirir, onun türünü ve anlamını değiştirmez.
Sözcüklerin kök ve gövdelerine getirilerek onlardan yeni kelimeler türeten eklere yapım eki denir. Yapım ekleri eklendiği sözcüğün anlamını değiştirir.
Buna göre,
I. satılık
II. vatanımız
III. öğretmen
IV. misafirler
Bu eller miydi masallar arasından
Rüyalara uzattığım bu eller miydi?
Arzu dolu, yaşamak dolu,
Bu eller miydi resimleri tutarken uyuyan.
Bilyaların aydınlık dünyacıkları
Bu eller miydi hayatı o dünyaların.
Altın bir oyun gibi eserdi,
Altın tüylerinden mevsimin rüzgârı
Çoğul eki olan ‘‘-lar, -ter” cümleye çokluk dışında: aile, benzerlik, abartma ve yaklaşıklık gibi anlamlar da katabilir.
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerde hâl eklerinin cümleye kattığı anlamlar yay ayraç içinde verilmiştir.
I. Turhan, hangi mesleği seçerse seçsin sonunda ülkeye tanınmış bir lider olacaktı. (Yönelme)
II. Atatürk, devlet idaresinde bilimsel esaslara ve ileri teknolojiye uyulmasını öngörürdü. (Bulunma)
III. Müziği eşit zaman aralıklarına bölen, düzenli tekrar eden birimlere vuruş denir. (Belirtme)
IV. Ne zaman memleketimden ayrılsam içime anlamsız bir hüzün dolar. (Ayrılma)
İyelik ekiyle belirtme hâl eki çoğu zaman birbirine karıştırılır. Örneğin “Evi çok güzeldi." cümlesindeki “evi” sözcüğünde bulunan “-i" iyelik ekidir ve sahiplik bildirir. “Evi yeni boyadık. ” cümlesindeki “evi" sözcüğünde yer alan “-i” hâl ekidir.
Cümleler | Sözcüğe Kattığı Anlam | |
| I. | Yeni taşındığımız evde kömürlük olmadığı için odunları kapıya koymak zorunda kaldık. | Yer |
| II. | Avukatlık öyle göründüğü kolay bir iş değildir. | Meslek |
| III. | Telefonun yanında gelen kulaklık maalesef bozuk çıktı. | Alet, araç ve gereç |
| IV. | İnsanlık günümüzde öldü deseler de ben hâlâ iyi insanların var olduğunu umut ediyorum. | Makam |
I. İçine şeker katılan, genellikle yazın tüketilen çeşitli meyve sularıyla dondurulmuş hali olan tatlıya ne denir?
II. Halka biçiminde ve üzerine susam dökülmüş simiti satan kişiye ne denir?
III. İçine kalemlerin konulduğu kutuya ne denir?
IV. İçine para, cüzdan, yiyecek, kitap vb. eşyaların konulduğu plastik, deri ya da bezden yapılan eşya taşımaya yarayan kaba ne denir?